Çiğdem Çiçeği, baharın habercisi olarak kabul edilir. Türk kültüründe önemli bir semboldür. Baharın gelmesiyle birlikte, Çiğdem Çiçeği topraktan çıkar. Ve doğanın canlanmasına, yenilenmesine ve güzelleşmesine katkı sağlar.
Aynı zamanda Çiğdem Çiçeği, zorluklarla başa çıkmanın ve hayatta kalmak için mücadele etmenin sembolüdür. Çiğdem Çiçeği, kış aylarından sonra topraktan çıkar ve zorlu kış koşullarından sonra hayatta kalmayı başarır. Bu nedenle, Çiğdem Çiçeği, zorlu koşullara dayanıklılığı ve mücadele etme gücünü anlatır.
Çiğdem Çiçeği, çocukların ellerine takılan bir süs olarak da kullanılır. Bu süs, çocukların yaşama sevincini, umutlarını ve hayatın güzelliklerini simgeler. Bu nedenle, Çiğdem Çiçeği sadece doğanın yenilenmesiyle ilişkilendirilmez. Hayatın güzelliklerini ve umutları da sembolize eder.
Türk Edebiyatı’nda da baharın müjdecisi olarak ‘”Çiğdem Çiçeği’” sıkça kullanılmaktadır. Özellikle şiirlerde, Çiğdem Çiçeği baharın gelmesini anlatmak için sıkça kullanılan bir semboldür. Çiğdem çiçeği umut ve yenilenme ile ilişkilendirilir.
Örneğin, ünlü şair Nâzım Hikmet’in “Yaşamaya Dair” şiirinde ; “umut ve çiğdem, yaşamaya dair” sözleriyle Çiğdem Çiçeği umudu ve yaşama sevincini ifade eder.
“Dünya Durdukça” şiirinde ise Çiğdem Çiçeği şu dizelerde geçer: “Sevgili, senin çiğdemler kadar mavi gözlerin var, ve senin saçların çiğdem çiçekleri kadar sarı.’”
Mevlana Celaleddin Rumi’nin şiirlerinde de Çiğdem Çiçeği sıkça yer alır. Mesnevi’nin ilk beyitlerinde baharın müjdecisi olarak çiğdem çiçeği kullanılmıştır. Ayrıca, İranlı şair Ferdowsi’nin “Şehname” adlı eserinde de baharın habercisi olarak Çiğdem Çiçeği anlatılır.
Aşık Veysel’in “Çiğdem” türküsünde, Çiğdem Çiçeği bir sevgiliye hitaben konuşuyor gibi tasvir edilir. Türkünün sözleri şöyledir:
‘’Çiğdem der ki güzelim, Kokuma doyulmaz benim. Seni görünce yeşerir, Gözlerim kamaşır benim.’’
Bu sözlerde Çiğdem Çiçeği, sevgilisine olan aşkını ve onun güzelliğini anlatır. Aynı zamanda sevgilisinin yanında olduğunda kendisinin de canlı ve neşeli hissettiğini ifade eder.
Çiğdem Çiçeği’nin yer aldığı diğer örnekler ise şunlardır;
* Yahya Kemal Beyatlı’nın “Sis” şiirinde “Sessiz sularda yanık çiğdemler gibi / dökülen sisleri seyrettiğim zaman” dizelerinde geçer.• Orhan Veli Kanık’ın “Bir İstanbul Masalı” şiirinde “İstanbul’da martılar çiğdemler / Ayakkabı boyacıları güvercinler” dizelerinde yer alır.
* Cahit Külebi’nin “Çiğdem Mahallesi” şiirinde ise “Sokaklarımda / çiğdem çiçekleri açar” dizesi kullanılır.
* Attilâ İlhan’ın “Beyaz Atlı Adam” şiirinde de “Bir çiğdem bahçesindeyiz / Gökler kubbe gibi üzerimizde” dizelerinde çiğdem çiçeği motifi kullanılır.Bunlar sadece birkaç örnek olmakla birlikte, Türk edebiyatında birçok şairin Çiğdem Çiçeği motifine yer verdiğini söylemek mümkün. Çiğdem Çiçeği, birçok farklı alanda kullanılan bir motif olduğu için içinde geçtiği sözler de çeşitlilik göstermektedir. İşte buna bazı örnekler:
“Çiğdemleri öpüyorum, kelebekleri seviyorum.” Cemal Süreya
“Bir sabah ansızın çiğdemler açmıştı.” Ahmet Hamdi Tanpınar
“Sonsuzluğun bir parçası çiğdemlerdir.” Halil Cibran
“Çiğdem tarlasında gezinir gibi yapacaksın hayatı.” Özdemir Asaf
“Aç çiğdemlere doğru yürüyorsun.” Turgut Uyar
“Ben bir çiğdemim, gözlerinin rengine değil / yüreğinin derinliğine bak.” Can Yücel
“Seni sevmeyen çiğdemleri sevdim.” İlhan Berk
Çiğdem Çiçeği Türk edebiyatında kadın figürleriyle de sık sık özdeşleştirilir. Bu özdeşleştirme, Çiğdem Çiçeği’nin doğallığı, saflığı ve zarafeti nedeniyle gerçekleştirilir. Birçok şair ve yazar, Çiğdem Çiçeği metaforunu kullanarak kadınları tasvir etmişlerdir.
Cemal Süreya da “Bir kadın bir çiğdem / Bir kadın bin bahar değil mi?” dizeleriyle kadınların çiğdem çiçekleri gibi güzel ve zarif olduğunu ifade eder.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere; Çiğdem Çiçeği, soğuk iklimlere ve zorlu koşullara dayanabilen bir çiçektir. Bundan dolayı; Çiğdem Çiçeği, kadının güçlü ve dayanıklı tarafını temsil eder. Ancak, her ne kadar Çiğdem Çiçeği kadın figürleriyle özdeşleştirilse de, kadınların sadece zarafet, güzellik ve saflık gibi özelliklere sahip oldukları düşünülmemelidir. Kadınlar, güçlü, zeki, cesur ve mücadeleci bireylerdir. herhangi bir metafor veya sembolle sınırlanamazlar.
