Yüz yıl önce bugün Kurtuluş savaşını yürüten meclis bir tercih yaparak yanmış, yıkılmış, borçlu bir imparatorluğun küllerinden genç bir cumhuriyet çıkarttı…
Osmanlı geleneksel Doğu toplumlarının tarıma dayalı üretim yapısına sahipti
Dinsel monarşik devlet anlayışıyla yönetiliyordu
Cemaatlere dayanan toplum kültürü egemendi.
Tekkelerde “sosyalleşiyorlardı.”
Genç Cumhuriyet toplumu dönüştürmenin alt yapısını hazırladı…
Ümmetlikten yurttaşlığa
Şer-i hukuktan medeni hukuka
Osmanlıca’dan Türkçe’ye
Dinci hükümdarlıktan laik cumhuriyete geçebilmenin alt yapısıydı bu…
Mustafa Kemal ilk başbakan olarak İnönü’yü atarken şöyle diyordu:
“Öyle 5-10 yılda köklü devrim olmaz. Fransız Devrimi yüz yıl sürmüştür…
Halkevleri-Köy Enstitüleri- Halk Mektepleri kuruldu…
Türkiye İsmet İnönü ile 1946 da çok partili sisteme geçti…
14 Mayıs 1950’de iktidarı kaybettiğinde İnönü’ye “iktidarı bırakma” dediler…
“Benim en büyük yenilgim en büyük zaferimdir “ diyerek iktidarı DP’ye bıraktı…
Çok doğru bir tavırdı.
Demokrasi denemesinde ilk kez iktidar sandıkta değişmişti.
Ancak iktidarı devralanlar başta Adnan Menderes olmak üzere büyük bir bölümü demokrasiye henüz hazır değillerdi. Başbakan Menderes kısa sürede tek adama dönüştü. Bu duruma kendi partisinden de tepkiler gelmeye başladı. Menderes demokrasi getirecek diye destekleyen “Aydınlar” DP’den kopmaya başladılar…
DP kurucusu Fuat Köprülü 1957 seçimine giderken durumu şöyle özetliyordu:
“Bu seçim mücadelesi, kanaatime göre tek parti- tek şef sistemini yeniden canlandırmak isteyen bir adama karşı koca bir milletin maddi ve manevi iş birliğinin mücadelesidir.”
Yine bir 14 Mayıs’ta yine çok tarihi bir seçime gireceğiz…
Kararı millet verecek…
Yüz yıl geriye mi döneceğiz?
Cumhuriyeti demokrasiyle taçlandırarak emanete sahip mi çıkacağız?
