Koçluk, kısaca yol arkadaşlığı olarak belirtilebilir. Bireyin kariyerinde ulaşmak istediği hedefe doğru yol alırken sorularla, deneyimlerle, farkındalık sağlama da denilebilir.
Koçluk, Batılı devletlerden ülkemize geçen bir uygulama olup, ilk uygulama alanı spor olsa da başka alanlarda da ki yararlarının gözlemlenmesi ile uygulamaya başlanmıştır.
Birçok üniversitenin “Sürekli Eğitim Merkezlerinde” eğitimi verilen koçluk, 21 yy da artık bir meslek olarak kabul edilerek önemli bir statüye kavuşmuştur.
Koçluk mesleğine bakacak olursak, birçok branşı bulunmaktadır;
* Eğitim koçluğu,
* Sınav koçluğu,
* Aile koçluğu,
* İlişki koçluğu,
* Kariyer koçluğu,
* Yönetici koçluğu,
* Nefes koçluğu,
* Yaşam koçluğu … gibi birçok alanda uygulandığını görüyoruz.
Biz bu yazı dizimizde daha çok sınav koçluğu ve eğitim koçluğu kısmı üzerinde durmayı planlıyoruz.
Hayat bir sınav, yaşam bir sınav deriz. Hatta bu dünya imtihan dünyası asıl yaşam diğer dünyada olduğuna ve buraya bir sınav için geldiğimize inanırız.
İşte böyle bir yaşam formundan yola çıkarak fıtrat olarak bilinç altımız zaten sınavın zor bir süreç olduğunu düşünmektedir.
Bu nörolojik altyapının üzerine, aile, sosyal çevre, okul beklentileri ve ulaşmak istediğimiz hedefleri düşünüldüğünde sınav içinden çıkılmaz bir hal almaktadır.
Öncelikle koç danışanına ne yapacağını, nasıl davranacağını söylemez. Öğütte bulunmaz. Ders anlatmaz. Bir rehber ya da mentör değildir.
Koçluğun en önemli özelliği güçlü soru sorma becerisidir. Koçluk için soru sormak bir sanat gibidir. Sorularınız ne kadar güçlü ne kadar sorgulayıcı, danışanı bireysel yolculuğu ile ilgili karar alma sürecine ne kadar yakınlaştırıyor ise o kadar doğrudur.
Danışan sorulara cevap verirken hedefi doğrultusunda ciddi farkındalık yaşaması doğru bir uygulama olduğunu gösterir.
Son olarak koçluk süreç odaklıdır, süreci doğru değerlendirerek istenilen sonuçlara ulaşmaktır. Sonuç için süreç planlanır.
Bu ön bilgilerden sonra sürece bakalım. Diyelim ki koçluk hizmeti almaya başladınız.
İlk aşama her zaman tespittir. Danışanın durumu nedir? Net olarak ortaya konulmalıdır.
Örneğin;
* Bireyin güçlü ve zayıf yönleri nelerdir?
* Sınav için gerekli olan çalışma disiplinine sahip mi?
* Sınav için gerekli temel bilgileri yeterli mi?
* Zaman planlaması yapabiliyor mu?
* Özgüveni var mı?
* Kaygı durumu ile baş edebiliyor mu? Bunun gibi birçok tespit bilgisi karşılıklı diyalog ile netleştirilmelidir.
İkinci süreç ise hedef belirlemektir. Burada danışan kendini tespit edip ortaya koyduktan sonra ulaşmak istediği hedefleri tekrar gözden geçirerek hedeflerini sabitlemelidir.
Hedef belirleme sürecinde yine doğru ve etkin sorularla danışanın hedeflerini sorgulaması sağlanmalıdır. Hedefler uzun vadeli, orta vadeli ve kısa vadeli olmak üzere üç bölüme ayrılabilir.
Hedeflerin vadesi gerçekleşme zamanına göre belirlenebileceği gibi zorluk derecesine göre de belirlenebilir.
Hedef belirleme kısmında en önemli unsur bir hedef diğer hedefe hizmet etmelidir. Bir hedef diğer hedefin önünü kesiyor ise doğru bir hedef belirleme süreci değildir.
Hedeflerin gerçekçi, ulaşılabilir olması çok önemlidir.
Üçüncü sürecimiz ise planlamadır. Sahip olduğumuz bilgi beceri ve yetenek ile ulaşmak isteğimiz plana giden bir yol haritası oluşturmaktır. Planın uygulanabilir olması çok önemlidir. Çünkü önceliğimiz başarabilirim hissini oluşturmaktır.
Birey başarabildiğini gördükçe daha fazlasını yapmaya cesaret edebilecektir. Bu da kendine güvenini artıracaktır.
Tüm bu çalışmalar yapıldıktan sonra bireyin emek verdiği ama emek verdiği halde olmuyor ise destek alıp almaması gerektiğine yine birlikte karar verilmelidir.
Süreçte danışan ile birlikte karar almak çok önemli. Koç karar verip uyguluyorsa bu koçluk olmaz.
Güçlü sorulara bakacak olursak, birinci bölüm için;
* Güçlü özelliklerin nelerdir?
* Kendini dışardan bir kamera ile gözlemlemiş olsan nasıl anlatırdın?
* Kendinde en çok beğendiğin üç özellik nedir? (Fazlasını da sayabilirsin)
* Kendinde sevmediğin ve değiştirmek istediğin üç özellik nedir? (Fazlasını da sayabilirsin)
İkinci bölüm için;
* Gireceğin sınavda ulaşmak istediğin sonuç nedir?
* Bu sonuca ulaşmak için şu anda hayatında olan neleri değiştirmelisin?
* Bu seansta ulaşmak istediğin nedir?
* Bu seanstan hangi kararları alarak bitirmek istersin?
Üçüncü bölüm için;
* Planımıza sadık kaldın mı?
* Tam olarak uygulayabilmen için ihtiyacın olan neler?
* Bu hafta harika planını çok iyi uygulamışsın. Hedefini düşündüğünde plan aynı devam mı etmeli? Yoksa biraz ekleme yapmalı mıyız?
* Bu planı biraz geliştirmek istersen ilk nereden güçlendirmeye başlayabiliriz?
Tabi ki burada tüm süreci anlatmamız ve uygulamamız mümkün değil. Verilen bilgiler sadece ana hatları ile sizlere fikir verebilmek.
Çalıştığımız her danışanın farklı farklı özellikleri bulunmaktadır. Süreç bu özellikler ve belirlenen hedefler doğrultusunda ilerlemektedir.
Sınav koçluğunun en önemli yararı danışanın kafasındaki her soru için sürekli sorabileceği birinin olması daha önemlisi pes etme olasılığının azalmasıdır.
Sorularınız için;
Mail adresi: dondupolat@gmail.com
İnstagram: dondupolat__
Müzik önerisi: https://youtu.be/a1ZxFx24i8s
