Kültürün tarihî perspektifi vardır. Dünyanın birçok yerinde göz kırpmak kadar kısa bir sürede açlıktan insanlar ölürken ülkemizin pazarları, çarşıları bolluk içinde yüzüyor.
Henüz gün ışığına çıkmamış onlarca medeniyetin varisleriyiz. Anadolu kültür ve medeniyeti içinde bin yılı aşan zaman içinde hiçbir ulusla kıyaslanmayacak zenginliklere sahibiz.
Bunun bilincinde olamayanlar yüzeysel yorumlarla küreselleşme ve bireyselleşme tuzağına düşüyorlar.
Bizleri köle olmaktan koruyacak tek kaynak kültür birikimimizdir.
Sarıkız, Balıkesir’in inanç dünyasını, insanların geçmişteki duygusal ilişkilerini, pişmanlıklarını ve ekonomik yapılarını yansıtan bir değerdir.
Sarıkız efsanesi öyle birkaç yüzyıllık bir efsane değildir.
Türklerin Edremit yöresine geldikleri 1070’li yıllarda tasavvuf akımının Tanrı sevgisini ön plana çıkaran anlayışını benimseyen bir Türkmen kızının hayat tarzını yansıtan önemli bir sözlü üründür.
Doksanlı yılların başında yaptığımız alan çalışmalarında Sarıkız’ın mistik bir dünya görüşü içinde hep Tanrıya dua ettiğini, insanlardan uzak durduğunu onun yalnız başına kazlarıyla dağlara gitmesini yadırgayanlar tarafından iftiraya uğratıldığını, Kazdağılarında engellerle,zorluklarla karşılaşan Türkmen ve Yörüklere kerametleriyle yardım ettiğini anlatan Sarıkız versiyonu derledik.
Bu coğrafyada iş yerlerine “İda Dağı” adını verenler yanında “Sarıkız” adı verenler de azımsanmayacak çoğunluktadır. Edremit’ten Çanakkale’ye giderken birçok yerin adı “Sarıkızdır”
Bu durum Homeros’un İlyada ve Odysseia’de anlatılan entrikalara karşı Sarıkız efsanesinde Türkmen ve Yörüklerin inançlarına duyarlılıkları ve iftiranın, yalanın kötülüğü dile getirilir ve Sarıkız adeta bu coğrafyaya Türk kültürünü aşılamıştır.
İşte yetkililerin bu önemli efsanemizi dünya turizmine tanıtması ve Sarıkızın türbesini farklı inançtaki insanların buluşma yeri haline getirmesi gerekir.
Bunun için yapılacak ilk iş ; 1726 rakımlı Kazdağı’nın zirvesine görkemli bir türbe yapılması ve bu türbenin etrafının Türkmen ,Yörük kültürünü yansıtacak bir müze haline getirilmesidir.
