Sevgili Elvan Çakan, Edremitli Roman Kadınlar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği’nin başkanı. Kendisi, Balıkesir’in Edremit ilçesinde yaşayan Roman vatandaşlarımızın sorunlarını dile getiren ve bunlara çözüm getirmek için çabalayan öncü bir isim.
Değerli başkan, Roman kadınların karşılaştığı sorunları kendilerinin hiç çekinmeden getirmelerinin önemini vurguluyor. Kadınların da karar alma mekanizmalarında yer alması gerektiğine işaret ediyor. Sivil toplum kuruşlarında kadınların temsiliyetini artırma amacıyla derneği kurduklarını söylüyor.
Edremitli bütün Roman kadınların sahip olduğu hakları öğrenmesi ve bu hakları savunmak adına sahada olan başkan Çakan, hayat mücadelesinden toplumsal mücadeleye zaman ayıramayan Roman kadınların toplumdaki rollerini kız çocuklarına miras olarak bıraktıklarının farkında. Bu farkındalığı ile derneğinin başında. Güçlü kadınların ve güçlü çocukların çoğalması umuduyla çalışmalarına ara vermeden devam ediyor.
Kendisi sağ olsun, bu yoğun çalışma temposuna bir ara verdi. Ve siz sevgili okurlarımın, Edremitli Roman kadınları ile buluşmasını sağladı. Böylelikle sevgili başkanımız ile oldukça keyifli bir sohbet gerçekleştirdik. Bunun için kendisine sizlerin huzurunda teşekkürlerimi iletiyorum. Bundan sonraki çalışmalarında başarılar ve kolaylıklar diliyorum.
Şimdi gelin, hep birlikte Roman kadınlarımızın umut dolu yaşamlarına konuk olalım. İşte saygıdeğer başkanımızın anlatımı ile Edremitli Roman kadınlarımız…
Elvan Çakan, kimdir? Kendinizi, okurlarımıza tanıtabilir misiniz?
11 Ekim 1985 tarihinde, Balıkesir’in Edremit ilçesine bağlı İbrahimce Mahallesi’nde doğdum. 3 çocuk annesiyim.
Edremitli Roman Kadınlar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği ne zaman kuruldu? Derneğin kuruluş amacı nedir?
Kadrom Derneği, 2022 yılında kuruldu. Kuruluş amacı; Edremit’teki Roman kadınlarının seslerinin çok daha fazla duyulması ve sorunlarının herkes tarafından bilinip dinlemesidir. Yöneticilerimizin ve üyelerimizin tamamının kadın olması Kadrom’u çok daha güçlü kılmıştır. Derneğimize büyük avantajlar sağlamıştır.
Kadrom Derneği’nin bir başka amacı ve özelliği de devlet erkânından ve siyasi dünyadan bazı isimleri Roman kadınlarımız ile buluşturmaktı. Bu amacımız gerçekleştirildi.
Kadınları temsil eden bir Roman derneğinin kurulması, Edremit Roman camiasında nasıl karşılandı?
Kadrom Derneği, ilk kurulduğunda şöyle bir sıkıntı vardı. Edremit’teki Roman sivil toplum kuruluşlarında, ilk defa ‘’kadın’’ ön plana çıkmış oldu. Bu durum ilk baştan yadırgandı. Ama daha sonra saha çalışmalarında; ‘’Kadrom Derneği, Edremit’e iyi ki kazandırıldı.’’ gibi ifadeleri diğer sivil toplum kuruşlarından duyduk.
Bize Roman kadınlarını anlatabilir misiniz?
Maalesef üzülerek söylüyorum, Roman kadınları hayata 1-0 mağlup başlıyor. Okuma-yazma bilmemeleri, onların en büyük dezavantajları. Anne ve babalarının, bir önceki nesil olarak önceki 40-50 yaş grubunun da okula gönderilmemesi günümüzde Roman kadınlarımız için birçok zorluğa yol açmıştır. Roman kadını, oldukça çalışkandır. Evine bağlı ve tutucu bir tarzda yaşamaktadır.
Kadınlarımızdan kısaca bahsettik. Aslında Roman bir kızının yaşam sürecini ele almak gerekir diye düşünmekteyim. Siz bu konuda ne yönde görüş belirtirsiniz?
Öncelikle, daha önceki nesillerin yaşadığı zorluklardan bahsetmek gerekiyor. Bu durum, az öncede belirttiğim gibi kadınlarımızı ve ailelerini olumsuz yönde etkiliyor. Kadınlarımızın okuma-yazma bilmemesi, iş hayatına atılamaması ve erken yaşta evlenmesi gibi diğer sıkıntılar, Roman kadınlarının hayatının bir çıkmaza girdiğini anlatıyordu.
Günümüzdeki yaşamlarına bakarsak, kız çocuklarının okula gitmesi için ailelerin mücadele ettiğini görüyoruz. Buna bağlı olarak ilköğretim, lise ve üniversite eğitimlerine yönelik yeni yeni hazırlıklar başladı.
Biz inanıyoruz ki; bundan 5-10 yıl sonra Roman kızları çok daha güzel yerlerde olacaktır. Resmi kurumlar gibi birçok alanda iş sahibi olup görev alacaklar.
Kadınlarımız, sahip olduğu hakların farkında mı? Yaşadıkları sorunları rahatlıkla dile getirilebiliyorlar mı?
İşte tam bu noktada, Kadrom Derneği devreye giriyor. Derneğimiz, kadınların sahip olduğu tüm hakları noktasına virgülüne varıncaya kadar anlatıyor. Vatandaşlarımızı daha da bilinçlendirmek için saha çalışmalarını sıklaştırıyoruz. Kadınlarımızı bilgilendirmeye devam ediyoruz.
Kadınlarımızın yaşamlarında karşılaştığı başlıca sorunlar nedir? Dernek olarak kadınların ihtiyaçları ve sorunlarına yönelik neler yapmaktasınız?
Kadınlarımızın yaşamlarında karşılaştığı sorunların başında ailelerin içinde bulunduğu ekonomik durum ve bu durumundan kaynaklanan sıkıntılar geliyor. Kadrom Derneği olarak biz de ilgili kurumlarla görüşüp önlemler almaya çalışıyoruz.
Bu çalışmalarımıza örnek vermek gerekirse, Türkiye İsraf Vakfı ile gerçekleştiğimiz projeyi söyleyebiliriz. Kadınlarımıza, mikro kredi küçük krediler çıkartıp el işi pazarlarında kendi tezgâhlarını açma imkânını sağlıyoruz. Ufak ufak girişimlerimiz ile kadınlarımıza bu şekilde destek vermeye devam ediyoruz.
Kadınların güçlenmesi, aynı zamanda çocukların güçlenmesi demektir. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
Bu soruya, şöyle bir cevap vermek istiyorum. Eğer bir kadın, evin içinde daha güçlü olur ve daha dik durabilirse çocuğunun eğitimine, eşinin daha verimli çalışmasına ve en önemlisi de gelecekteki yatırımımız olan çocuklarımızın ülkemize daha faydalı bireyler olmasını sağlayacaktır. Bundan dolayı da evin içindeki güçlü bir annenin, aile ve toplum için oldukça önemli olduğunu düşünüyoruz.
Geleceğe dair projeleriniz nelerdir? Diğer illerdeki Roman kadın dernekleri ve diğer sivil toplum örgütleri ile ortak bir çalışmada yer almayı düşünüyor musunuz?
Evet, “Zor Yaşamlar” adlı bir projenin içerisinde yer almaktayız. Söz konusu olan bu projemiz, uluslararası bir projedir. Sıfır Ayrımcılık Derneği üyelerinden oluşan Roman Diyalog Ağı’nda yer alan yetkililer tarafından yüksek bir puan alarak onaydan geçmiştir.
Roman bir kadınının yaşadığı zorlukları bizlerden daha iyi kimse bilemez. Zor yaşamların açılımı kısaca budur. Bu durumu, bütün herkese anlatacak olan bir tiyatro oyunu sergileyeceğiz. Bu oyunda, hiçbir tiyatro deneyimi olmayan Roman kadınlarımız sahnede olacak. Bu düşünce doğrultusunda oyuncularımızı seçtik.
Bu oyunu üç ay içerinde oynayacağız. Sahnede en iyi şekilde yer alabilmek için hazırlıklarımız devam ediyor. Böylelikle, Roman kadınların neleri başarabileceğini göstermiş olacağız.
Edremitli Roman kadınlar adına son olarak söylemek istediğiniz bir konu var mı?
Biz gücünü kadınlardan alan güçlü bir derneğiz. Edremitli Roman kadınları başta olmak üzere bütün Roman kadınlarının haklarını sonuna kadar savunacağız. Sorunlarını yakından takip etmeye devam edeceğiz. Sesi duyulmamış sessiz çığlıkların sesi olmaya devam edeceğiz.
Biz, üryana palto, okuyana kalem ve garibanın sofrasında aş olacağız kısacası Roman kadınlarının sesi olmaya devam edeceğiz.
Çiğdem ÇİMEN
