Aşağıda sunacağım ekonomik göstergeler tamamen güncel ve reeldir.
Öznel, politik değerlendirmeye dayanmadan durumun net yansıtılmasından ibarettir.
BÜYÜME
2023 yılı ikinci çeyrek büyüme oranı yüzde 3,8 oranında gerçekleşti.
Finans, inşaat ve hizmet sektörleri büyümeyi yukarı çekti.
Yüzde 3,8 oranında genel büyümeye karşın ne yazık ki tarımın büyümesi yüzde 1,2’ de kalmış, sanayi yüzde – 2,6 gerilemiş, mesleki, idari ve destek hizmetleri -1,2 geriledi.
Harcamalar tarafında da özel ve kamu tüketimi ile yatırım harcamaları büyümeye pozitif katkı verirken, net dış talep ve stok azalışı olumsuz etkiledi.
İŞGÜCÜ ÖDEMELERİNİN GAYRİ SAFİ KATMA DEĞER İÇİNDEKİ PAYI GERİLEDİ.
İşgücü ödemelerinin payı geçen çeyreğe göre3,5 puan düşmüş, net işletme artığı/karma gelirin payı ise 3,8 puan artmıştır.
İmalat sanayinde Kapasite Kullanım Oranı geriledi. Ağustos ayında bir önceki aya göre 1,2 puan düşmüş, %75,7 oranında gerçekleşmiştir.
Perakende satışlarda düşüş gerçekleşti.
Perakende Satış Hacim Endeksi, Haziran ayında bir önceki aya göre %0,1 geriledi.
Gıda dışı harcamalar (otomotiv yakıtı hariç) düşüşlerin temel kaynağını oluşturmaktadır. Bilgisayar ve iletişim araçları geçen aya kıyasla satışı en hızlı daralan sektördür.
Üçüncü çeyreğe ait öncü göstergelerden elektrik tüketimi artmaktadır.
GÜVEN ENDEKSİ
2023 yılının üçüncü çeyreğine ait göstergelerden başta reel kesim ve tüketici güveni olmak üzere tüm sektörel güven endeksleri geriledi.
Yılın ilk ayında turizm gelirleri bir önceki yılın %21,5 üzerinde gerçekleşti. Yabancı ziyaretçi sayılarında son 5 yılın en yüksek düzeylerine ulaşıldı.
Merkez Bankası rezervleri artış eğilimindedir.
Son üç ayda net rezervler 19,9 milyar dolar yükseldi.
İŞSİZLİK
Net bir işsizlik oranı vermek belki de en zorlanacak alan.
Çünkü işsizlik tanımı 5 -6 değişik şekilde yapılmaktadır.
Genel oran, iş aramayı bırakanlar, yeni başvuranlar, kadın işsizliği genç işsizliği vs.
Dolayısı ile burada net rakamı ifade etmek çok güç.
İşsizlik oranı Mart 2014’ten beri en düşük seviyelerinde olmakla beraber, kadın ve gençlerde işsizlik oranları yükselmekte, geniş tanımlı göstergelerde de yüksek düzeyler korunmaktadır.
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ
Temmuz ayında Genel Yönetim bütçesi, doğrudan ve dolaylı vergilerdeki belirgin artış, vergi yapılandırmasından yüklü tahsilat yapılması, cari transferler ve KİT’lere transferlerin yavaşlaması ile geçen yıla göre iyileşme kaydetmiştir.
Diğer taraftan, borç stoku ise bir önceki yıla göre yüzde 60,8 arttı.
Merkez Bankası politika faizini pek çoğumuz zaten yakından takip ediyor.
1978 yılından bu yana gözlenen en yüksek Temmuz ayı enflasyonu gerçekleşmiş, ilk yedi ayın birikimli enflasyonu iseyüzde31,1 seviyesine yükseldi.
Taşıt kredilerinde artışlar %226 seviyesine gerilemiştir.
İhtiyaç kredilerinde yıllık artış oranı %60,1, konut kredilerinde ise %26,2 oldu.
Takipteki alacaklar oranı tüketici kredilerinde artmaktadır.
Ağustos ayı itibarıyla takipteki alacaklar oranı ticari kredilerinde %1,6, tüketici kredilerinde %1,8’dir.
D O LA R İ ZA S Y O N
Ağustos ayı itibarıyla toplam mevduatlar 12 trilyon TL’yi aştı.
Mevduat dolarizasyon oranı %42,2’dir, Kur Korumalı Mevduatlar dahil edildiğinde %68,1’e yükselmektedir.
Mevduat dolarizasyonunda çok büyük bir tehlike var.
Mevduat sahiplerine sormak lazım.
Nereye gidiyoruz!
Bu ülkenin para birimi nedir?
Erdoğan Dur
