Öncelikle belirtelim ki mevzu bahis olan naylon poşetler yasaklanmıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un açıklamalarına göre “çevreyi korumak adına, plastik poşetler ücretli hale geliyor”. Ücretli plastik poşetlerde taban ücret 25 kuruş olacak. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulacak komisyon aracılığıyla belirlenecek ve her yıl için güncellenecek. Bu kanun sayesinde yıllık 30-35 milyar adet poşet kullanımının sadece kişi başı 440 adete düşürülmesi hedefleniyor.
Bakanın açıklamalarında anladığımız ve hepimizin tahmin ettiği gibi kanunun çıkma sebebi çevreyi korumak. Bu konuda Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu, BBC’ye yaptığı açıklamada, getirilen düzenlemelerin çevre kirliliğinin önlenmesi açısından son derece önemli olduğunu ve Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde düzenlemeler içerdiğini vurguluyor. Bozoğlu, çevre kirliliği sorununu, tek başına bir kanunla çözmenin mümkün olmadığını ama naylon poşetlerin paralı hale gelmesinin son derece olumlu bir adım olduğunu söylüyor.
Günlerdir konuşulan, kamuoyunda poşet kanunu olarak bilinen kanun nerelerde geçerli… Marketlerde ekmek, sebze, meyve, peynir, zeytin, hayvansal gıda gibi açıkta satılan gıdaların hijyenini korumak amacıyla kullanılan, çift kat kalınlığı 15 mikron ve altında olan, küçük poşetler ücretsiz olacak. Yine tekstil alışverişlerinde verilen çok kullanımlık poşetler, petshoplardaki canlı hayvan satışında ve bazı bitkilerin satışında kullanılan sapsız poşetler, kuru temizleme, lostra ve benzeri iş yerleri gibi sadece hizmet verilen fakat ürün satışı gerçekleştirmeyen yerlerde verilen poşetler, kargo poşetleri ile gümrüksüz mağazalarda kullanılanlar uzaktan satışlar dahil ücretsiz olmaya devam edecek.
Bu yerler haricinde alışveriş yapacağınız yerlerde ya 25 kuruş ödemeye ya da aldığınız ürünleri elinizde taşımaya hazır olun.
Tabi bu konuda ilginç fikirler de var. Sosyal ağların hemen hemen hepsindeki ortak konu poşetler ve Türkiye’nin poşet kanunuyla imtihanı. Poşetini yanında götürenden tutun da, el arabasıyla markete giren, ucuz kullanılmış poşet satana kadar yüzlerce ilginç paylaşım var.
Bazı yurttaşlar, ‘ poşetlere madem para veriyoruz ve marketlerin reklamını neden yapıyoruz, madem marketlerinin reklamını yapıyoruz, biz de reklam ücreti isteriz’ görüşünde.
Sanırım para verip aldıkları ve üzerinde Adidas, Nike, Hummel yazan giyisilerin ve Starbucks’tan aldıkları kahve bardaklarının üzerindeki reklamlardan rahatsızlık duymuyorlar. Bir ihtimal de bu kanuna itiraz eden kesimde yer almamaları tabii.
Peki para verip aldığımız bir ürün haline gelen poşetlerin iadesi mümkün olacak mı? Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, alınan poşetlerin iadesinin veya değişiminin yalnızca poşetlerin hasarlı olması durumunda mümkün olduğunu açıkladı. Bu durumda tüketicilerin poşetlerini iade edip paralarını geri alabilmesi için satılan poşetin içine konulan ürünleri taşıyamayacak bir durumda olması veya poşetin kapasitesini aşmayan bir yük taşırken yırtılması gerekiyor. Yani ayıplı mal olması gerekiyor.
Bu kanun ertesinde anlaşılan olumlu ve olumsuz konuşulacak çok şey var. Biz yine de bardağın dolu tarafından bakıp, bu güne kadar birçok örneğine tanık olduğumuz yüzlerce yıllık zeytin ağaçlarının kesilmesi, altın madenlerinin açılması uğruna doğanın ve tarım arazilerinin yok edilmesinden vazgeçilmesinin bir adımı olarak düşünelim.
Doğaya saygılı bir Türkiye’ye merhaba demiş olmanın umuduyla…
