Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Maymun Çiçeği olarak da bilinen MPOX virüsü nedeniyle halk sağlığı acil durumu ilan etti.
Dünya yeni bir tehlike ile karşı karşıya.
Peki, maymun çiçeği virüsü nedir?
Tedavi edilebilir mi?
Maymun çiçeği hastalığı (Monkeypox), Poxviridae ailesine ait Orthopoxvirus cinsinden bir virüs tarafından neden olan nadir bir zoonotik hastalıktır.
İlk olarak 1958 yılında laboratuvar maymunlarında keşfedilmiş ve 1970 yılında insanlarda tespit edilmiştir. Hastalık, çiçek hastalığına benzer semptomlarla ortaya çıkar, ancak genellikle daha hafif seyreder.
Epidemiyoloji
Maymun çiçeği hastalığı, başlıca Orta ve Batı Afrika’daki tropikal yağmur ormanlarında görülmektedir.
İnsanlara enfekte hayvanlardan (genellikle kemirgenler veya primatlar) bulaşabilir. Virüs, enfekte kişinin vücut sıvıları, deri lezyonları veya solunum damlacıkları yoluyla da yayılabilir.
Son yıllarda, Afrika dışındaki vakalar uluslararası seyahatler ve ticaret yoluyla artmıştır.
Semptomlar ve Klinik Seyir
Maymun çiçeği hastalığının inkübasyon süresi genellikle 6-13 gün arasında değişir, ancak 5 ila 21 gün arasında da olabilir.
Hastalığın belirtileri, ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, sırt ağrısı, halsizlik, lenfadenopati (lenf düğümlerinde şişme) ve döküntüler içerir. Döküntüler genellikle yüz, avuç içi ve ayak tabanlarından başlar ve vücudun diğer bölgelerine yayılır. Lezyonlar kabarcıklar, püstüller ve kabuklanma aşamalarından geçer.
Tanı ve Tedavi
Maymun çiçeği hastalığının tanısı, klinik belirtilerle birlikte laboratuvar testleriyle konur. PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) testi, virüsün DNA’sını tespit etmek için en yaygın kullanılan yöntemdir. Hastalığın tedavisinde spesifik bir antiviral tedavi bulunmamakla birlikte, semptomatik tedavi ve komplikasyonların yönetimi önemlidir.
Vaka yönetiminde hastaların izole edilmesi ve uygun kişisel koruyucu ekipman kullanılması, hastalığın yayılmasını önlemek için kritik öneme sahiptir.
Aşı ve Korunma
Maymun çiçeği hastalığına karşı spesifik bir aşı mevcut değildir, ancak çiçek hastalığı aşısının maymun çiçeği virüsüne karşı %85 oranında koruyucu olduğu gösterilmiştir.
Salgın kontrolü için, enfekte kişilerin temaslılarının izlenmesi, enfekte kişilerin izolasyonu ve yüksek risk gruplarının aşılanması önerilmektedir.
Maymun çiçeği hastalığı, küresel sağlık açısından giderek artan bir endişe kaynağıdır. Hastalığın zoonotik doğası ve insanlarda yayılma potansiyeli, özellikle seyahatlerin arttığı bu dönemde dikkatle izlenmesi gereken bir konudur. Halk sağlığı önlemleri, yayılmayı kontrol altına almak için kritik öneme sahiptir.
Güncel sağlıkla ilgili Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Türkiye’de herhangi bir vakaya rastlanmadığı ve herhangi bir tedbire ihtiyaç olmadığı belirtilmiştir. Ancak bu, olmayacağı anlamına gelmez. Dünyanın her yerinden göç alan ülkemizde bu tehlike her zaman vardır ve halkın aydınlatılması gereklidir.
İlle başımıza gelince mi tedbir almamız gerekiyor.
Kaynakça
WHO (Dünya Sağlık Örgütü) Raporları CDC (Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri) Bilgi Bankası
Güncel bilimsel makaleler ve epidemiyolojik veriler.
Bu yazı, maymun çiçeği hastalığı hakkında genel bilgi sağlamak amacıyla hazırlanmıştır ve herhangi bir semptom görüldüğünde sağlık uzmanlarına başvurulmasını teşvik eder.
SERPİL GÜLEÇYÜZ
