Kifoz, omurganın normal eğriliğinden saparak sırt bölgesinde aşırı bir kamburluk oluşması durumudur. Halk arasında “kamburluk” olarak bilinen bu durum, omurganın torasik (göğüs) bölgesinde anormal bir kıvrılma ile karakterizedir. Kifozun şiddeti, hafif duruş bozukluğundan ciddi omurga deformitelerine kadar değişebilir ve her yaştan bireyi etkileyebilir.
Kifoz genellikle omurga yapısındaki bozukluklardan kaynaklanır. Doğuştan gelen omurga anomalileri, osteoporoz gibi kemik zayıflığına neden olan durumlar veya Scheuermann hastalığı gibi büyüme çağında görülen omurga sorunları kifozun başlıca nedenlerindendir.
Ayrıca, uzun süre kötü postürde oturma, bilgisayar karşısında eğik pozisyonda çalışma veya ağır sırt çantaları taşıma gibi alışkanlıklar da duruş kaynaklı kifoz gelişimine yol açabilir.
Kifozun belirtileri, eğriliğin derecesine ve nedenine bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda yalnızca estetik bir sorun olarak fark edilirken, daha ileri vakalarda sırt ağrısı, yorgunluk, hareket kısıtlılığı ve nefes darlığı gibi şikayetler görülebilir.
Omurga üzerindeki aşırı baskı, kas gerginliğine ve bazı durumlarda sinir sıkışmalarına neden olabilir. Şiddetli kifoz vakaları, göğüs kafesinin şeklini etkileyerek kalp ve akciğerlerin işlevlerini de olumsuz yönde etkileyebilir.
Kifoz teşhisi genellikle fiziksel muayene ve omurganın radyolojik görüntüleme yöntemleriyle konur. Hekim, omurganın eğrilik derecesini belirlemek ve altta yatan bir nedeni tespit etmek için röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MR) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi tetkiklere başvurabilir.
Tedavi planı, kifozun şiddetine, yaşa ve semptomların ciddiyetine göre belirlenir. Hafif vakalarda, postürü düzeltmek ve sırt kaslarını güçlendirmek için egzersizler önerilir. Fizik tedavi ve düzenli egzersiz programları, omurganın desteklenmesine ve ağrının azaltılmasına yardımcı olabilir. Orta dereceli vakalarda, özellikle büyüme çağındaki çocuklarda, omurga eğriliğinin ilerlemesini önlemek için korse kullanımı gerekebilir.
Ciddi ve ilerlemiş kifoz vakalarında cerrahi müdahale bir seçenek olabilir. Omurganın düzeltilmesi ve stabilizasyonunun sağlanması için spinal füzyon ameliyatı gibi yöntemler uygulanabilir. Cerrahi tedavi, genellikle omurganın eğriliği nedeniyle günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmekte zorluk çeken veya iç organ fonksiyonları etkilenen hastalar için düşünülür.
Kifozu önlemek veya ilerlemesini engellemek için, iyi bir duruş alışkanlığı geliştirmek önemlidir.
Ergonomik bir oturma düzeni sağlamak, uygun yük taşıma tekniklerini öğrenmek ve düzenli egzersiz yapmak kifoz riskini azaltabilir. Çocuklarda erken teşhis ve düzenli kontroller, büyüme döneminde ortaya çıkabilecek omurga sorunlarının önlenmesinde önemli bir rol oynar.
Erken müdahale ve uygun tedavi yöntemleriyle kifozun etkileri büyük ölçüde hafifletilebilir ve bireylerin yaşam kalitesi artırılabilir. Omurga eğriliği ile ilgili herhangi bir belirti fark edildiğinde bir uzmana başvurmak, tedavi sürecinin daha etkili olmasını sağlar ve ileride oluşabilecek komplikasyonların önüne geçer.
Dr. Fzt. Özden Certel
