KAYALAR KÖYÜNDE İMAM DA VARDI ÖĞRETMEN DE (1)

Balıkesir’in Balya kazasına bağlı Kayalar Köyü’nün okuma – yazma tarihi çok eskilere dayanır, Kayalar köyünde okuma – yazma, eğitim ve öğretimin hangi tarihlerde nasıl ve nerelerde yapılageldiğini aşağıdaki tarihler bize göstermektedir.

1. Kayalar’da İlk okuma ve yazma eğitimi: 1864 yılında Aşağı Cami’nin bir odasında başlamış ve uzun yıllar aynı yerde devam etmiştir.

2. Yeni Mektep  : 1911 -1913’de yapılmıştır. Heyet odası ve okul binasıdır, müşterek kullanılmıştır.

3. Koca Mektep : 1936 – 1939’da yapılmıştır. İki katlı ve beş sınıflıdır, şu anda bina metruk haldedir.

4.Şimdiki Okul  : 1981 – 1983 yıllarında yapılmıştır. Bina tek katlıdır, betonarme ve sağlamdır.

***

*1911 – 1913 yıllarında köyün tam ortasına Odagıranı’na inşa edilen ve Heyet Odası ile müşterek kullanılan iki katlı bina 50 sarı liraya Kayalar halkı tarafından yapılmış ve yaptırılmıştır. Elli sarı liranın yarısı Boz Tepe’den kesilen odunların Balya madeninde çalışan işçilere satılması ile elde edilmiştir. Diğer yarısı ise köy halkının kendi aralarında yardımlaşarak topladıkları paradır.

-1864’den 2010 yılına kadar 146 yıl eğitim ve öğretimin yapıldığı Kayalar İlk Okulu her nedense 2010’lara gelindiğinde öğrenci sayısının azlığı sebep gösterilerek kapatılmıştır.

-1917 yılında Anzavur isyanı sebebi ile okul kapatılmıştır. Bir yıl müddetle eğitime Hacılar’ın köy odasında devam edilmiştir.

-1918 -1923 Kurtuluş Savaşı sonuçlanıncaya kadar okulumuz 5 yıl kapalı kalmıştır.

-1928 yılında bilinmeyen bir sebeple okul bir gecede yanmıştır. Bir yıl içerisinde onarılarak tekrar eğitim ve öğretime devam edilmiştir. Onarım süresince yine Hacılar’ın odası kullanılmıştır.

***

Benim de eğitim ve öğretim gördüğüm Kayalar İlkokulunda “1955 -1960 yıllarında” öğrenci sayısı 140 -150 kişi kadar olurdu. Genç kuşakların bilinçlenmesi, doğumların ve çocuk sayısının azalması dolayısı ile şehire göç edenlerin sayısı da arttığı için, öğrenci sayısı yıllar geçtikçe azalmıştır. Buna rağmen okulun kapatılmasına hiç de gerek bulunmamakta idi. On – onbeş öğrenci de olsa birleştirilmiş bir sınıf ve atanmış bir öğretmen ile eğitim ve öğretime devam edilmeliydi. Kesinlikle okula kilit vurulmamalı ve köyümüz öğretmensiz bırakılmamalıydı.

Baştan yazdığım gibi bizim köyde imam da vardı, öğretmen de vardı ama şimdilerde “2010 yılından bu yana “ sadece imam vardır, öğretmen yoktur. Okulumuz var, her türlü eğitim araç ve gereçleri de var, bir de zengin kütüphanemiz var, buna rağmen öğretmen olarak bir kişi bile atanmamaktadır.

-1993 -1994 eğitim ve öğretim yılında Çevre Bakanlığı’nca “EN YEŞİL OKUL” Seçilen Kayalar ilkokuluna Bakanlıkça berat ve madalya da verilmiştir. Buna rağmen okulumuzun kapatılması ve kapısına kilit vurulması bu yuvadan yetişenleri ve tüm Kayalar Köyü halkını üzmüştür ve üzmektedir.

Kayalar’da vaktiyle sadece Aşağı Cami vardı, 1955 – 1956’ lı yıllarda bir de Yukarı Cami yapılmış ve cami cemaati ikiye bölünmüştür. Eskiden köy camilerine devlet tarafından kadrolu imam falan atanmazdı. Cemaat içinden namaz kılmasını ve kıldırmasını bilenler ile biraz da Arapça bilen, Kuran Kursu mezunu, hafız ve müezzinler köyümüzde ve civar köylerde imamlık yaparlardı.

İlkokulu bitiren öğrencilerimizin yarıdan fazlası ortaokula ve başarılı olanlar da daha sonraki yıllarda daha yüksek okullara devam ederlerdi. Köyde kalarak hayatını çiftçilik ve rençberlik ile geçirecek olanlar ise, ilkokul sonrası bir yıl müddetle Aşağı Cami odasında Kuran Kursu’na devam ederek Kuran öğrenir ve hatim indirirlerdi. Bu öğrencilerden birçok mevlithan hafız ve imam da yetişmiştir.

* Yakın tarihteki hafız ve imamlarımız; Mustafa KESKİN (Topal Mustafa), Yaşar ÇOLAK (Çolaklar’ın Yaşar), Yusuf ÖZBEK (Şakirler’in Yusuf), Şevket TURNA (Naneler’in Şevket), Yaşar ÇELİK (Hacı Hasan’ın Yaşar ), Naim KAYNAK, Canset KIRAR, Orhan AKKOÇ, Selafi AKTEN, Hüseyin KARA (Koca Bıçaklar’ın), Zekeriya KOÇ, Hakkı GEZER ve Mustafa AYDIN (Aliağa’nın Hasan’ın oğlu Molla Mustafa)’nın isimlerini sayabiliriz.

*Köy muhtarı ve imamı için her yıl hanelerden “Ayan – İmam Hakkı” toplanırdı. Her ikisi de Ayan – İmam Hakkından ücretlerini alırlardı. Milli Eğitim Bakanlığının atadığı öğretmenlerimizin ücreti bakanlık  bütçesinden aylık – maaş olarak ödenirdi. Öğrenci sayısının 140 -150 ‘lere ulaştığı dönemlerde en az 4 – 5 adet kadrolu öğretmenimiz mutlaka olurdu. Okuma – yazmanın/eğitim ve öğretimin 1864’lerden beri devam ettiği Kayalar’dan yetişen ve daha yüksek okullarda okumuş çok sayıda insanımız vardır.  (Devam Edecek)