Bu hafta ikinci Cumhurbaşkanımız Sayın İsmet İnönü’nün Hakka yürüyüşünün yıl dönümü idi. Bundan dolayı bu hafta bu büyüğümüzü hatırlayalım dedik. İsmet İnönü Cumhuriyetimizin kuruluşunda Ulu önder Mustafa Kemal’in en yakın arkadaşı olup en fazla emek sarf edenlerdendir. Türk tarihinin mümtaz şahsiyetlerindendir.
İsmet İnönü1884 yılında İzmir’de dünyaya gelmiştir. Babası Raşit Efendi, annesi Cevriye Temelli Hanımdır. İlk ve orta öğrenimini Sivas’ta yapmıştır.1901 yılında Topçu okuluna girmiştir.1903 yılında Topçu teğmeni olmuştur.1906 yılında da Erkanı Harbiye’yi bitirerek kurmay subay olmuştur. 31.Mart ayaklanmasında Hareket ordusunda görev almıştır. 1910 yılında 4.Kolordu kurmaylığına getirilmiştir.1914 yılında ordunun gençleştirilmesinde etkin rol oynamıştır. Daha sonra bu yeteneğini TBMM ordusunun kurulmasında tekrarlayacak ve güçlü bir ordu yaratacaktır. 1915 yılında albay oldu.1.Dünya Savaşı’nda Kafkas cephesinde Mustafa Kemal ile beraber çarpıştı. 1917 yılında Filistin cephesinde kolordu komutanlığı yaptı.1918 yılında Harbiye Nezareti müsteşarı oldu.
8.Ocak.1920 tarihinde Ankara’ya gelerek Kurtuluş savaşına katıldı. 23.Nisan’da açılan TBMM’de Edirne milletvekili olarak görev aldı. 6.Haziran.1920’de İstanbul hükümeti tarafından gıyabında ölüm cezasına çarptırıldı. 3.Mayıs.1920’de TBMM hükümetinde Genelkurmay Başkanı oldu.10.Kasım’da Garp Cephesi Komutanlığına atandı. Bu sırada Yunan ordusu ileri harekata başlamış ve Bursa’yı işgal edip Eskişehir’e doğru yürüyordu. Çerkez Ethem ise isyan etmişti. Bu cephe komutanı olarak Kuvayı İnzibatiye’yi, Çerkez Ethem isyanını bastırdı ve Yunan ordusunu İnönü mevzilerinde karşıladı.1.İnönü zaferini kazandı. Yunan ordusu tekrar toparlandı ve yine saldırdı 1921 yılı Mart ayında aynı yerde 2.İnönü zaferini kazandı. Böylece 1699 yılından beri yaşanmakta olan geri çekilmeyi durdurdu.
Mustafa Kemal O’nun bu büyük başarısı üzerine “Siz orada yalnız düşmanı değil milletin makus talihini de yendiniz” dedi. Türk ulusunun makus talihini yenen büyük adam İsmet İnönü. Rütbesi 1.Ferikliğe yükseltildi. Sakarya savaşında Sayın Fevzi Çakmak paşa ile beraber Mustafa Kemal’in emrinde çarpıştı. Zaferin kazanılmasına katkıda bulundu. Büyük Taarruzun planlarını Fevzi Çakmak ile beraber yaptı. Büyük Taarruza katıldı.
İzmir’in kurtarılmasından sonra 11.Ekim.1922 tarihinde Mudanya ateşkes antlaşmasını devletimiz adına imzaladı. Lozan görüşmeleri için delege başkanı seçildi ve Lozan’a gitti. Görüşmeleri yaptı ülkemizi gururla temsil etti ve 24.Temmuz.1923 tarihinde Lozan barış antlaşmasını imzaladı. Bu antlaşma devletimizin tapusu niteliğindedir.
Cumhuriyetin ilanından sonra ilk başbakan olarak göreve başladı. Şeyh Said isyanını bastırdı.1926 yılında askerlikten emekli oldu.1934 yılında ilk kazandığı zaferlerden dolayı İnönü soyadını aldı.1938 yılında Atatürk’ün Hakka yürümesinden sonra 2.Cumhurbaşkanı oldu. Hatay’ın anavatana katılmasını sağladı. Bu sırada 2.Dünya Savaşı başlamıştı. Ülkemizi bu savaşa sokmadı.
1940 yılında Köy Enstitülerini açtı.1945 yılında çok partili sisteme geçilmesini sağladı.1950 yılındaki seçimlerde iktidarı , kazanan Demokrat Partiye teslim etti. Böylece Türk tarihinde iktidarı gönüllü teslim eden ilk lider oldu. Kendisi ana muhalefet partisi lideri oldu.1964 yılında Kıbrıs’a çıkartma yapamazsınız diyen ABD başkanı Jonhson’a mektup yazarak rest çekti. Kıbrıs için hazırlıkların yapılmasını sağladı.1972 yılında CHP başkanlığına Bülent Ecevit seçilince tabi senatör olarak görev yaptı. Cumhuriyetin 50.yılını gördü. 25.Aralık.1973 tarihinde Ankara’da Hakka yürüdü. Anıtkabir’de toprağa verildi. Bugün Anıtkabir’de Mustafa Kemal’den sonra yatan tek liderdir. Vatan sana minnettardır İsmet Paşam. Ruhun şad olsun. Saygılarımla.
