Yerel seçimlere aylar kala bazı ilçeleri “İL” yapma “projeleri” yine yeniden ülkenin gündemine oturtulmaya çalışılıyor.
Hani zaman zaman Bahçeli Osmaniye’den ortayı yapıyor Erdoğan da golü atıyor ya..
Bu “İL” olma işi de öyle bir şey olacak gibi geliyor bana..
Türkiye de ilçelerin İL olabilmesinin en geçerli kriteri iktidarın “siyasi kararı”dan başka bir şey değildir.
Oysa ilçelerin İL olabilmesinin kriterleri “bilimsel veriler”den oluşmaktadır.
Meydanlara çıkıp “söz” vermekle bir ilçeyi İL yapmak siyasi tasarruftan başka bir eylem değildir.
İl olacak ilçelerin tespit edilmesinde birçok kriter aranmaktadır aslında..
Kriterlerin çoklukla çözümünde ise en çok kullanılan yöntemlerin başında “Analitik Hiyerarşi Proses” adı verilen AHP yöntemi gelmektedir.
Bu yöntem “ilçeler nasıl il olur” sorusunun ve sorununun çözümüdür de gerçekte..
Ne var ki ülkemizde “idari yapılanma” da; sosyal, demografik ve ekonomik verilere çoklukla rağbet edilmemekte “siyasi kriterler” ön plana çıkmaktadır.
Bu konuda Akdeniz Üniversitesi’nden Prof. Dr. İbrahim Güngör ve ekibinin “Türkiye’de il olması uygun olan ilçelerin AHP yöntemiyle belirlenmesi” konusunda yaptıkları akademik çalışma ülkenin çarpıcı gerçeğini ortaya koymaktadır.
Balıkesir bazında Edremit ve Bandırma ilçelerinin son günlerde yine telaffuz edilmeye başlanmış olması “bilimsellikten” öte “siyasi” kararların ön planda olduğunun bir göstergesidir.
Çünkü iktidarın oy kaygısı , politik baskılar ve siyasi rant devşirme düşüncesi “bilimsel kriterlerin” önüne geçmektedir ne yazık ki..
Üniversitenin yaptığı çalışmaya göre ilk üç kriter ;merkez nüfusun 50 binden fazla olması, ilçe nüfusunun 100 binden fazla olması ve il merkezine uzaklığın 100 km den fazla olmasıdır.
Bu kriterleri besleyen alt kriterler ise belde sayısı, kişi başı reel ücret, geçici nüfus gibi diğer veriler göz önünde bulundurulduğunda birinci sırada Alanya, ikinci sırada ise Bandırma öne çıkmaktadır.
Bandırma’nın İL olması halinde bağlanabilecek ilçe sayısı ise 4’dür.
Kişi başı reel ücret kriterine göre ise ilk sırada yüzde 40 önem derecesiyle Bandırma birinci sırada yer almaktadır.
İl olmaya uygunluk katsayılarında Alanya yüzde 33 ile birinci sırada; yüzde 20 ile Bandırma ikinci sıradadır.
Çalışmada İL olabilecek düzeyde 8 ilçe bulunmaktadır.
Bu ilçeler; Alanya, Bandırma, Fethiye, Ödemiş, Elbistan, Bergama, Erciş ve Ereğli’dir.
Oysa siyasi iradenin “direk değil ama ima yoluyla” gündeme getirdiği ilçeler Polatlı, Yüksekova, Siverek, Erciş, Konya Ereğli, Zonguldak Ereğli, Cizre, Manavgat, Ünye, Edremit, Bandırma, Midyat, Fethiye ve Alanya’dır..
Hal böyle olunca Balıkesir özelinde bilimsel veriler ışığında konu ele alınırsa Bandırma İlçesi; sosyal, demografik ve ekonomik, coğrafi, ulaşım, kişi başı reel ücret gibi kriterler doğrultusunda öne çıkmaktadır.
Siyasi bakış açısı ağırlığında oy kaygısı, politik baskılar, oy’dan rant devşirme , kaybedilmiş veya kritik görülen bölgeleri idari taksimatta “bölerek” kazanma planı doğrultusunda ; ilçe olabilme kriterlerinin esnetilmesiyle Bandırma’nın yanı sıra Edremit de öne çıkmaktadır.
Balıkesir Büyükşehir unvanı ile yerel seçimlere kadar mevcut ilçeleri ile yol alırken “siyasi iradenin” Bandırma ve Edremit’i “İL” yapması halinde en az 8 ilçe Balıkesir’e “Bay, bay” diyebilecektir.
İktidar bu riski alır mı?..
Bilinmez!..
Bilinen …
Bahçeli’nin yaptığı ortaların Erdoğan tarafından gole çevrildiğidir.
