Bugün Hıdırellez Bayramı. Hepimizin bayramı kutlu olsun. Evlerimizden bereket ve huzur eksik olmasın. Bu haftaki sohbet konumuz bu bayram üzerine olacaktır.
Bu bayram Türklerin kadim bayramlarındandır. Hunlarda ve Göktürklerde devlet bayramıdır. Yıl sıcak ve soğuk günler olarak ikiye ayrılır. 6 Mayıs-7 Kasım arası günlere “Hızır Günleri” adı verilir. Sıcak günlerdir. 8 Kasım-5 Mayıs arası günler ise soğuk günler olup bu günlere de “Kasım Günleri” adı verilir. Kasım soğuktan dolayı kasılmaktan gelir. Hızır ise yeşillik demektir ve bereket anlamındadır. Çünkü bitkilerin yeşermesi için sıcaklığa ve suya ihtiyaç vardır. Kışın yağış vardır ama sıcaklık yoktur. Oysa bahar aylarında havalar ısınırken yağışlar da vardır. Nisan yağışları bereket getiren yağışlardır. İç Anadolu’da bu yağışlara “kırkikindi yağışları” denir. Buğdayları büyüten bu yağmurlardır. Hititlerden beri Anadolu’yu doyuran yağışlar bu yağışlardır.
Hıdrellez bereket yılbaşıdır. Doğa ananın doğum yaptığı gündür. Mayıs ayı adını ana tanrıça Ma’dan alır. Anneler Günü’nün bu ayda olması da bundan ötürüdür. Bu ayda hayvanlar yavrular. Bitkiler ürünlerini verir ve bereket gelir. Bereket yeşilliktir. Eski Türklerde bu bayrama “Cılgayak Bayramı” da denirdi. İkinci bayram ise Ağustos ayının 15’nden sonra kutlanan bereketin alındığı bayram olan Cılbak Bayramı idi. Bu bayramlar devletlerin resmi bayramlarıydı. Cılgayak sıcaklığın geldiği bayram, Cılbak ise sıcaklığın gittiği bayram demektir.
İslami çerçeve içinde bu bayram Hıdırelleze dönmüştür. Hızır peygamber ile İlyas peygamberin buluştuğu gün kabul edilir. Hızır peygamber bitkilerin simgesi, İlyas peygamber ise suların simgesidir. Bitkiler ile suların buluşmasını simgelerler.
Bu bayramda sabahleyin güneş doğmadan önce kalkılıp ıslak çimenlere basılırsa sağlığın iyi olacağına inanılır. Islak Türkçe’de yaş demektir. Dolayısıyla ıslak çimenlere basmak yaşa basmak anlamında kullanılır. Bu terim günümüzde insanın yaşı anlamında kullanılmaktadır. Aslı yılın bereket yılbaşına ulaşmayı simgeler. Çünkü Hıdırellez yılın bereket yılbaşına ulaşmak demektir. Bu ise yaş ile anlatılır.
Bir kişi 75 yaşındayım derse 75 defa Hıdırellez’de ıslak çimene basmış yani Hıdırellez Bayramı kutlamış demektir. Bu bayram aynı zamanda atalar bayramıdır. Çünkü nasıl bitkiler topraktaki tohumundan çıkmışlarsa insanda topraktaki atasının dünyadaki filizidir. Bundan dolayı topraktaki atalar ziyaret edilmeli ve onların mezarları yeni yılın ilk ürünleri ile ve çiçekler ile donatılmalıdır. Bir gün bizlerde toprak altına gideceğiz ve bizlerin mezarlarını da bizlerin filizleri olan çocuklarımız ve torunlarımız ziyaret edecek. Kökünden kopan bitkiler ilk rüzgarda savrulurlar. Oysa kökü sağlam olan bitkiler tüm şiddetle rüzgarlara direnirler. Atalarımız da bizlerin kökleridir.
Tüm dostların Hıdırellez Bayramı kutlu olsun. Bugün ayrıca 6 Mayıs 1972 tarihinde Deniz Gezmiş ve arkadaşları idam edildiler. Onların toprağa düşmesi onların takipçilerinin filizlenmesini sağladı. Aradan 51 yıl geçmesine rağmen hala gönüllerde yaşamaktadırlar. Ruhları şad olsun. Saygılar.
