DİRENENLER BEKLEMEZ

Bu yıl Balıkesir’de gerçekleştirilen tiyatro etkinliklerine Balıkesir Çağdaş Eğitim Vakfı damgasını vurdu. Sahnelenen her oyun ile biz Balıkesirlileri birbirinden değerli sanatçılarla buluşturdu. 29 Nisan pazartesi akşamı , diğer tiyatro akşamlarından çok daha anlamlı ve farklıydı. Bir yıl geçmeden büyük usta Genco Erkal’ı bir kez daha sahnede hayranlıkla izledik. Birkaç ay önce İstanbul’da galasının yapıldığı en son oyunu “Merhabaö yı çok fazla zaman geçmeden izleme şansı bulduk. Bu şansı BAÇEV sayesinde yakalayabildik. Vakıf Başkanı sevgili Berrin Gençoğlu’na ve yönetimine teşekkürlerimi iletiyorum. Balıkesir’in sanat yaşamına katkı sunan başarılı etkinliklerin devamını diliyorum.
Genco Erkal’ın, 29 Nisan Pazartesi akşamı “Merhaba” oyunu ile şehrimize geleceğini öğrendiğim andan itibaren içim içime sığmaz oldu. Dile kolay ; tükenmek nedir bilmeyen enerjisini sanat ile direnmeye harcayan büyük usta o!.. Gerçekleri öylesine etkileyici anlatıyor ki sahnede bir devi izlediğimizi hiç unutmuyoruz. İşte kimsenin hiçbir zaman yerini dolduramayacak olan değerimiz…
Değerli sanatçımız Tülay Günal ile sahneyi paylaştıkları “Yaşama Dair” adlı oyunlarına dair düşüncelerimi , sevgili okuyucumlarım sizler ile paylaşmıştım. Yazımın Genco Erkal ve Tülay Günal’a ulaşması benim için çok önemliydi. Büyük ustanın taa Balıkesir’den yürekten gelen bir yazı sözü ile kendisine ait sosyal medya hesaplarından paylaşmaya değer bulması ise bir rüya gibiydi. Düşünsenize Genco Erkal’ı sahnede izliyorsunuz. O an hissettiklerinizi yazıya döküyorsunuz. Nacizane kaleme aldıklarınızı Genco Erkal okuyor ve paylaşıyor. Bundan daha güzel bir şey olamaz. Yaşadığım mutluluk, bana iyi ki yazıyorum ve yazmaya devam etmeliyim dedirtti. Bir kez daha anladım ki; sanatın ve gerçek sanatçıların peşinden koşan insan , evrenin aydınlığına, kendi dünyasının üreten yanına ulaşır. Ve bu yolda yürümeye devam eder. Asla yorulmaz. Asla vazgeçmez.Hiç kimse de onu yolundan alıkoyamaz.
Baharın, doğanın tadını çıkardığımız bugünlerde sanat güneşi ile yeni ufuklara yelken açtık . Pazartesi sendromu ile başlayan hafta , özellikle çalışanlara güzel görünmez. Oysa benim için öyle değildi. İş çıkışında Avlu Kültür Merkezi’ne geleceğimi ve Genco Erkal’ı izleyeceğimi biliyordum. Bildiğimi düşündükçe yeni iş haftasının hiçbir önemi kalmadı. Zaman ve mekan birden bire yok oldu. Ve saatler 20.30’u gösterdiği an , sadece bir buçuk saat aralıksız sahnede kalan, efsanevi oyunculuğu ile Genco Erkal gerçekliği vardı.
Büyük usta ile birlikte ; Denizlere selam olsun dedik. Nazım’ın memleket sevdasını iliklerimize kadar hissettik. Başka hiçbir kimsenin ağzına küfrün hiç bu kadar yakışmayacağını, kelimelere yüklediği anlamlar ile anlatan Can Yücel’e uzandık. Onun hayatta en çok babamı sevdim dediği şiirini yazdığı, ülkemizi büyük bir aydınlığa taşıyan Köy Enstitülü zamanların Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel’i andık.

Genco Erkal, kendi yeteneğini ve değerini çoktan unutmuş. Nazım’ı , Can Baba’yı içselleştirmiş. Kendini onların davalarına adamış. Onların, her dönem ülkesinde en önemli değerler olacağını büyük bir coşku ile anlatıyor. Onlar gibi sermaye ve sermayeye tapanlara kafa tutuyor. Nazım gibi vatan hainliğine devam ediyor. Can Baba gibi savuruyor her dönemin adamı olup insanlıktan uzaklaşanların yüzlerine küfrü… Sanatçının her zaman en önce toplum için var olacağını vurguluyor. Başarılı oyunculuğu ile sanki bu iki büyük değerimizin eserlerini yeniden yazıyor. O güzel yorumu ile yoğruluyor şiirler . Bizlere umudu , emeği, mücadeleyi aşılıyor. Ellerimiz patlayana kadar alkışlasak yine de bu büyük sanatçıya hak ettiği değeri gösteremeyiz.
Sanatına tanık olmanın mutluluğundan sarhoştum. Oyun bittiğinde saat 22:00’yi gösteriyordu. Hiç şüphesiz ki bize acımasız davranan zaman bu kez köşeye sıkıştığını anladı. Pes eden savunmasız hali ile şöyle dediğini duydum ; Şimdi bildiğimi okuma zamanı değil, büyük ustanın önünde saygı ile eğileyim ve sessizce bir köşede elim kolum bağlı oturayım. Sanatın büyüsü , zamanı altüst etmişti. Bizler de bu zaferden yararlanmayı bildik. İzledik, izledik, izledik… Bir daha ne zaman izleyeceğiz …
Genco’yu sahnede izlemektir artık zamansızlık. Zaman da kendini tanıyamaz hale çoktan gelmişti. Zamanın nasıl da geçip gittiğini anlamaya çalışmayacağım. Büyük usta gibi zamana egemen olmayı öğreneceğim. Genco Erkal’ın eşsiz performansı devrimi, direnişi, bozuk düzene meydan okumayı anlattı. Ve asıl kimlerin memleketi soyduğunu, kula kulluk edenlerin gerçek yüzlerini gözler önüne serdi. Kısacası son yıllarda yaşadıklarımızı…
Bizler hangi taraftayız? Yaşadığımız toplumu düşünüyor muyuz? Ben merkezli miyiz? Genco’nun krallara , saraylara boyun eğmeyen kişiliği, sanatı gibi bizler de hakkımızı savunabiliyor muyuz? Yoksa sarayın ihtişamına aldanıp gidenlerden miyiz? Ya da sarayın varlığından rahatsız olsak bile nasıl olsa birileri çıkar bu saltana son verir mi diyoruz?!.. Bu aciz halimizle bir kurtarıcı mı bekliyor muyuz?
Büyük usta ; hakkın, hukukun anlamını ne güzel açıkladı. Can Baba’nın şiirleriyle günümüz zulümdarlarına neler söylemedi ki… Nazım yüreğiyle, korkusuzca dillendirdi gerçek vatan hainlerini… Memleketi parsel parsel satanları… Din bezirganlarını… Kimlerin saraylarda yaşalarsa da günün birinde hiçbir hükümlerinin kalmayacağını!.. O günlerin çok uzak olmadığını.
Kralların, tarihin çöplüğüne gitmeleri için toprak olup gitmesini beklemeyeceğiz. Genco’nun dediği gibi sabretme, bekleme. Kurtuluş için bir kurtarıcı da bekleme. Denizler gibi mücadele et. Ölüme koşmayı bil. Onlar savaşmak için kimseyi beklemediler. Beklemiş olsalardı bize güç veren 68 ruhu var olmazdı!. Bu ülkenin sahipsiz olmadığını anlattılar. Ve bunun bedelini gencecik bedenleriyle ödediler .
Hakkı, hukuku , adaleti korkmadan savun. Bunun için başına bir şey gelmesini bekleme. Bekleme kimseyi. Tanıma ; patronu , parayı ne de malı mülkü. Kimsenin satın alamayacağı ilkelerin olsun. Ne olursa olsun çizginden ödün verme. Yık geç , seni insanlıktan çıkartan her şeyi. Sistemin kölesi olma. Genco’nun sanatın özgürlüğünü yaşadığı gibi ruhunu ne özgür kılıyorsa onu yap.
Bekleme kimseden mutlu eden güzel söyler söylemesini. Kendi kendine söyle umut türkülerini, deli düşlerini, gerçeğe dönüşecek mavi hayallerini. Susmasın hiçbir zaman çocuk yüreğin, yaşama sevincin. Gerçekleri, her yerde konuş. Korkma attığın adımın bedelini ödemekten. Aksine herkesten daha cesur ol. Can Baba gibi yakıştır ağzına küfrün en sağlamını. Uyandır, celladına aşık koyunları ölüm uykusundan. Genco gibi, sahip çık ülkenin değerlerine . Genco gibi mücadeleyi içselleştir. Genco tiyatrosu ile nasıl bizlere öğretiyorsa sen de öğret dilin döndüğünce. Onların savaşını kendi kavgan bil. Genco ve onun gibi gerçek sanatçıların varlığıdır sanat. Saraylarda kemik yalayanların şarlatanlıklarına kanma. Zeka dolu, güldüren, düşündüren gerçek sanat asla bir olamaz o kokuşmuşluklar ile …
Genco gibi sahnede saatlerce kalamayız. Onun gibi acı gerçekleri akıllıca söze de dökemeyiz. Onun gibi şiirle müziği, müzikle oyunu sanatsal zekada buluşturamayız. Ama en azından ağzımızı açıp karşı devrime geçit vermeyeceğimizi söyleyebiliriz. Düşünsenize hep bir ağızdan söylediğimizi. Bu haykırışımıza kim dayanabilir? Rahat oturabilirler mi saraylarda, köşklerde?
Genco şamanları andıran o kıyafeti ile bir halk ozanıydı, bir meddahdı, bir toplum bilgesiydi. Sanatçı kimliği dışında evet böyleydi. Bizlerin harekete geçmesi için çoban ateşini yaktı. Bu vakitten sonra geri dönemeyiz. Halkın aklıyla alay edenler gibi bizleri inandığımız değerler üzerinden bekletenler de var. Onlar da koltuktan kalkmadıkça sanki kendi saraylarını inşaa ediyorlar. İleri demokrasi bombaları gibi muhalefetin içinde muhalefeti yok etmek. Özün varken karşı olduğun tarafı taklit etmek ne sanatta ne yaşam da var. Olmadığını tam bağımsız Türkiye için idam sehpasına hiç tereddüt etmeden tekmeyi atan Denizlerden öğrenmedik mi?
Umarım beklemeyi unuturuz. Bu ülke için hiçbir çıkar gözetmeden var olalım . Gerçekleri babamız bile yok sayıyorsa, ondan da hesap soralım . Nazım’ın şiirlerini olur olmaz her yerde okumak yerine , onun gibi memleketten uzak yaşamayı göze alacak kadar sevdalanalım bu ülkeye. Ruhu yakan sevdalardan uzak kalmaktır , memleket sevdası. Davası büyük adamları buluruz , Genco’nun sesinden duyduklarımız da.
Sevgili okuyucularım, sizler ile büyük ustayı yeniden izlemenin mutluluğunu paylaşmak gibisi yok. Sanatı , direnmek için güç verdi. Bu gücü de sizler ile paylaşmaya hazırım. Biliyorum ki bu memleket bizim. Genco Erkal, Balıkesir’e bir önceki gelişinden bugüne kadar geçen dönemde neler yapmadı ki… Seçimlerde tarafını gizlemedi. Gerçek sanatçı kimliğiyle önce toplum dedi . ODTÜ devrim geleneğine sahip çıktı. Nerede bir haksızlık varsa kimseyi beklemeden tepkisini dile getirdi. Sahneden sahneye koştu. Bitmek nedir bilmeyen enerjisini , memleketin çivisini çıkaranlara meydanı boş bırakmayacağını göstermek için harcadı. İşte gerçek sanatçı budur dedirtti defalarca. Tiyatro belki de yenilenebilir bir enerji türüdür. Bunu büyük usta belki de çoktan fark etti . Eşsiz performansı başlı başına yaşam enerjisi, mücadele öğretisi.
Kazdağ Çiğdemi olarak , büyük ustayı izledikçe sisteme boyun eğmeden, yanlışa doğru demeden nasıl var olacağımı öğrendim. Gelecek güzel günleri yaşamak için kimseyi beklememem gerektiğini anladım. Genco Erkal’ın sahnesi, sanatın çok ötesinde yaşamın her anıdır. Merhabaları , selamları kimlere hangi zaman da göndereceğimizi öğreten ; bir okul , bir kaynak , kocaman bir uçsuz bucaksız bir dünya… Krallara, dalkavuklara korku salan… Merhaba’dan geriye kalan umuda selam olsun. Dayanacağız, direneceğiz, dövüşeceğiz.