Son günlerde ülkenin pek çok bölgesinde, irili ufaklı depremler meydana geliyor. Özellikle Elazığ’daki depremin yıkıcılığı, arama kurtarma çalışmaları, yardım kampanyaları derken internetteki ve televizyondaki her mecrada bu haberleri görüyoruz. Buna ek olarak özellikle Manisa’daki depremlerle birlikte Balıkesir ve çevresinde de tekrar tekrar deprem gerçeğiyle yüzleşiyoruz. Durum böyle olunca etrafımdan da sıkça “Ya biz bu depremleri çocuklara nasıl anlatacağız? Çocuğum depremden ciddi anlamda korkuyor, ne yapmalıyım?” gibi sorular duymaya başladım.
Öncelikle çocuklara depremin bir doğa olayı olduğunu, bizim kontrolümüzde olmadığını ve ne zaman gerçekleşeceğini bilmemizin mümkün olmadığını açıkça ifade edebilmek oldukça önemli. Ancak bunu yaparken 11-12 yaş dönemine kadar çocukların soyut düşüncelerinin gelişmediğini unutmamak gerekir. Bu sebeple depremi anlatırken şu yöntemi tercih edebilirsiniz:
Jenga bloklarından bir kule yaparak “Bak bu bizim evimiz.” Diyebilirsiniz. Sonrasında ise “Yerin alt katmanlarında hareketlilik olduğu için sallanıyoruz.” diyerek bir bloğu çekip kulenin altından alabilirsiniz. “Bak görüyor musun? Kule biraz sallandı ancak yıkılmadı. Bizim evimiz gayet güvenli, güvendesin, biz yanındayız.” şeklinde güven vererek anlatımı sonlandırmak gayet uygun olacaktır.
Çocuğun depremi kavramını ve sonrasında güvende olduğunu anlamasını sağladıktan sonra depremlerin nadir gerçekleşen doğa olayları olduğunu belirtmekte fayda var. Ancak deprem olduğu zaman neler yapılabileceğini de detaylıca anlatmak çok önemli… Deprem esnasında evdeysek neler yapacağımızı, hayat üçgeninin nasıl oluşturulacağını, deprem çantasında nelerin olması gerektiğini bir oyun haline getirerek 2-3 defa tekrarlamak çocuğun tedirgin olmadan bilinçlenmesi konusunda önem taşır.
Sosyal medyada yetişkinlerin dahi kanını donduran görüntüler dolaşırken, bunları çocuklarınızın yanında izlenmesi ya da bu haberlere maruz kalmaları korkularını tetikleyecektir. Bu sebeple bu tarz görüntülerden ve sohbet ortamlarından çocuğu uzak tutmak önemlidir. Eğer tüm bunları yaptığınız halde çocuğunuz 30 günden daha fazla bir süredir aynı yoğunlukta deprem korkusu yaşıyorsa mutlaka profesyonel bir yardım almanız gerekmektedir.
Dilerim ki bu tarz doğal afetler hiç yaşanmasın. Ancak deprem kuşağındaki bir coğrafyada yaşadığımızı kabul edip bu gerçekle yaşamayı öğrenmek durumundayız. Bundan sonrasında yaşanan depremleri ve diğer doğal afetleri can ve mal kaybı olmadan atlatabilmek dileğiyle…
Uzm. Klinik Psikolog Sedef Olcay Atıcı
