Kaynak : Yazı ve Fotoğraflar ŞABAN MURAT ARMUTAK.
ALÇITEPE ( KİRTE ) ( MUAZZAM SAHTEKAR ) ( Roger KEYES ) (1)
Gelibolu Yarımadası güneyinin kilit noktasını oluşturan, Seddülbahir bölgesine tümüyle egemen, 220 m yüksekliğinde yayvan tepedir. Güneybatıdaki Seddülbahir’e 8 km, batıda Ege Denizi’ne 4 km, doğuda Boğaz’a 3 km, Alçıtepe Köyü’ne ise 2 km mesafede bulunmaktadır. Tepeden itibaren güneybatıya doğru arazi alçalıp, küçük derelere bölünmüş olarak Tekke Burnu ile Morto Limanı arasında denize ulaşır.
Eski Osmanlı haritalarında “Acı Baba” olarak belirtilen tepeye, yabancılar da bu isimden yola çıkarak “Achi Baba” demektedirler.
Acı Baba isminin muhtemel olarak bu tepe üzerinde mezarı olan bir Bektaşi babasından geldiği düşünülmektedir.
1902 basımlı Alman Kiepert haritasında ise “Bayramlı Dağı” olarak belirtilmiştir. Savaş zamanında bitki örtüsünden yoksun olan tepe; nispeten alçak, kel, kambur bir yükselti olarak nitelenmiştir.
Harita Kaynak : ŞABAN MURAT ARMUTAK.
18 Mart Boğaz Muharebesini kaybeden İtilaf güçleri, Birleşik Filo’nun Marmara’ya geçmesi için kara harekâtını zorunlu olarak görmüşler, karaya asker çıkararak en kısa yoldan Boğaz istihkâmlarını koruyan Kilitbahir Platosu’nu ele geçirerek donanmanın yolundaki engeli kaldırmayı amaçlamışlardı. Kara harekâtı sırasında donanmadan azami ölçüde faydalanmak için, asıl kuvvetin yarımadanın güneyine çıkarılması planlanmış, ilk günün sonunda Alçı Tepe’nin ele geçirilmesi hedeflenmiştir.
Daha kuzeye çıkarılacak Anzak kuvvetleri de Sarıbayır Silsilesi (Conkbayırı – Kocaçimen Tepe)’nde emniyet tedbiri alıp, Maltepe’ye ulaştıktan sonra iki kuvvet koordineli olarak Kilitbahir Platosu’na ilerleyecekti.
Fotoğraf Kaynak : AHCİ BABA / ALÇI TEPE (ŞABAN MURAT ARMUTAK.)
Güneydeki buruna çıkarma yapanların ana düşüncesi; çıkarma yapılacak araziye Alçı Tepe’nin egemen olmasıdır.
Eğer bu tepe işgal edilirse, bu takdirde sadece kara harekâtı emniyet altına alınmış olmakla kalmaz, Asya tarafındaki kıyıda bulunan Türk tahkimat ve bataryalarının da doğrudan topçu ateşi altına alınabileceği bir nokta kazanılmış olacaktı.
Türkler Alçı Tepe’nin üzerindeki kartal yuvasından köprübaşını tümüyle görüp, tek tek çadırları, top mevzilerini, yamaçlarda hareket eden her askeri ve hayvanı seçebilir vaziyette idiler. Türk Güney Grubu, toplarını Alçı Tepe’nin ardına yerleştirince aşağıdaki bütün cephede hummalı bir kazı faaliyeti başlamıştı. Tepeye mevzilenmiş Türk topçusunun ileri gözetleyicileri, Alçıtepe gerisine gizlenmiş bataryaların ateşini yönlendirmişlerdi. Alçı Tepe’nin yukarı yamaçlarında Türkler, İtilaf Güçlerinin bir sonraki hamlesini izlemiş ve beklemişlerdi.
İlginç olan nokta ise Alçı Tepe’nin zirvesinden Boğaz hemen hiç görünmez, en dar yerindeki kaleler ise Kilitbahir Yaylası tarafından tamamıyla gizlenmiştir.
Bundan dolayı, muharebelerden çok sonra Yarımadayı ziyaret eden Birleşik Donanma Kurmay Başkanı Komodor (1) Roger Keyes, tepeye çıkıp gerçeği görünce, Alçı Tepe’yi “muazzam sahtekâr” olarak nitelemiştir.
Bugün Tepe’nin güney yamacında bulunan “Bakı Terası”ndan Seddülbahir’e doğru bakan ziyaretçiler; tepenin önemini fark ederek, vatanını korumak için Türk askerinin karış karış verdiği mücadeleyi gözlerinde canlandırabilmektedirler.
Bakı Terasından güneybatıya arazinin görünümü
Fotoğraf Kaynak: ŞABAN MURAT ARMUTAK.
***
Sevgili okurlar buraya kadar aldığım bilgi ve belgeler için Şaban Murat Armutak beye teşekkürler ederek başlamak isterim.
Yıllardır ailemizde söylenen , her ulusal ve dini bayram kutlamasında geniş ailemizde anılan büyük dedemiz Hacı Haşimoğlu torunu Çanakkale Şehitlerinden Osman , ve diğer şehitlerimiz ruhuna fatihalar okunurdu. Bizler sadece anılanların ruhuna fatiha okuyarak büyüdük. Dedem Ahmet Öksüm ve kızı annem Lütfiye Öksüm Köseley bu dünyadan ayrıldılar. Kardeşler ev bark kurup, çekirdek aileler oluştu. Şehit dedelerimizin sadece dualarla yad edildiği anılarda kaldı.
Bulgaristan Servi kasabası göçmeni olan dedelerimiz Balıkesir / Şamlı beldesine iskan edilirler. Kardeşlerin bir kısmı Balıkesir merkeze yerleşirler. Büyük dede Hacı Haşimoğlu Mehmet Şamlı beldesinde kalır ve orada ömrünü tamamlar. Mehmet’in oğlu olan Osman dedemiz Çanakkale Alçıtepe’de 15 Eylül 1915 günü şehit şehit düşer. Son yıllarda çevremdeki bazı dostlar büyük dedelerinin şehitliklerdeki mezarlarını arayıp ziyarete gitmeye başladılar. Gerçi ben Çanakkale Şehitliklerini daha önce birkaç kez ziyaret etmiştim. Büyük dedemizin mezarını , en azından şehit düştüğü yeri aramaya başladım. Genelkurmay Halkla İlişkiler başkanlığının yayınladığı listelerden şehit olduğu yeri ve tarihi kayıtları bulmuştum.
Çanakkale Şehitleri Kayıtlarında bulduğum bilgi :
Balıkesir ili / Şamlı Beldesi doğumlu Hacı Haşimoğlu Lakaplı Mehmet Oğlu Osman.
Rütbesi : Nefer. (Er) .Şehit Olduğu yer : Alçıtepe. Şehit olduğu tarih : 15 Eylül 1915..
Bu bilgiler ışığında bu Kurban Bayramında ( 9 Temmuz 2022 günü ) yolumu Çanakkale Şehitliklerine düşürdüm. Elimdeki Çanakkale Şehitleri belgesi benim yolumun yönünü belirlemişti. Alçıtepe Şehitliği.
Alçıtepeye geldiğimizde geniş bir arazi üzerinde 22 bin şehidin ve Osman dedemizin yattığı yerdeydik. Rehberimiz Bayram Bey ile Balıkesir şehitlerinin temsili olarak yattıkları yerde isimleri aramaya başladık. Balıkesir merkez kayıtlarında Mehmet Oğlu Osman ismini görünce içimde hüzün ve sevinç bir aradaydı. Geniş ailemizden şehitlikleri dolaşanlar çoktu ama ,o dönemde bu listeler ile şehitlik belirlenmemişti. Burayı bilerek ziyaret edip , dualar etmek ve minnetarlığımı belirtmek bana kısmet olmuştu. Ben ilk torun olarak Osman dedemizin huzurundaydım.
İçim dışım hüzünle doldu. Şehitlik gezi grubumuzdakilerden bazıları ile sohbetleşirken gözlerim doluyor. Bu bayram sabahı Osman dedem beni duysun istiyorum. 107 yıl sonra ailesinden bir torunu ona gelmiş, dualar ederek bayramlaşmıştı. Çanakkale geçilmezdi. Çanakkaleyi geçilmez kılanlardan biri de büyük dedemiz Osman.
26 yaşında bu topraklarda yatan Osman dedem ve diğer şehitlerimiz , bizlere haklarınızı , canlarınızı helal eder misiniz ?
Ben içimdeki hüzünle helal etmenizi isterken sizlere haksızlık etmek istemem.
Ruhunuzun incinmesinden keder duyarım.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kıymetli evlatları sizler bu topraklarda huzurla yattıkça , bizlerin kalbi rahat edecektir.
Bu fotoğrafı buraya koyarken çok düşündüm. Sonunda kayda girsin isteyerek hüzünle ayrıldığım Çanakkale Alçıtepe Şehitliğinde yüreğimin hüzün dolu yanı orada kaldı.
Çanakkale Şehitliği ziyaretimde beni ve rehberimizin özellikle belirttiği insanın içini hüzünle dolduran bazı özel durumları diğer yazımda açıklamak isterim. Ama biri var ki bu yazımda buraya kayda girsin istiyorum.
” Çanakkale şehitliğinde İngilizce bir tabela altında yada üstünde TÜRKÇE bir açıklama yok.
İngiliz mezarlarının olduğu yerden ve uzaklığından söz ediyor.
1. Satır Türkçe okunuşu ” Çunuk Mezarlığına gider yönü oku.”
2. Satır Türkçe okunuşu ” Farm mezarlığına gider yönü oku”
3. Satır Türkçe okunuşu ” mezarlığın uzaklığını belirtiyor ”
Bu ayıp da bize yeter.”
Ne işi var İngilizce tabelanın Türk şehitliğinde.
Hadi var , yazdınız !.. Bu İngilizce tabelayı açıklayıcı Türkçe bir sözcük niye yok ?
Buradan yazayım da kayda girsin demiştim. Kayıtlar umarım silinmez de kalır.
***
Emperyalizmin oyunlarını “Çanakkale Geçilmez” diye bozan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’üm , aziz şehitlerimiz minnet ve dua ile..
Hepinizin huzurunda saygıyla eğilirim.
