Bu hafta Çanakkale Kara Savaşları’nın başlamasının yıldönümü idi. Bundan dolayı bu haftaki sohbet konumuz bu savaşlar üzerine olacaktır.
Bilindiği gibi İtilaf donanması 18.Mart.1915 tarihinde Çanakkale Boğazını geçmek için büyük bir saldırı başlattı. Bu saldırı sırasında çok önemli gemilerini Karanlık limanda mayın patlaması yüzünden kaybetti. Akşama doğru boğazı geçmeyeceğini anlayınca donanmasını geri çekti. Bu sefer Gelibolu yarımadasına çıkartma yapıp boğazı açma projesini yürürlüğe koydu.
Osmanlı Harbiye Nazırlığı Çanakkale savunması hazırlıklarında boğazı toplarla donatırken aynı zamanda kara çıkarmasına karşıda tedbir almıştı. Bunun için 5’nci Ordu kuruldu. Bu ordunun komutanlığını Liman Von Sanders’e verdi. Liman Von Sanders İtilaf kuvvetlerinin çıkarma yapabileceği alanları 1915 yılının şubat ayında dolaşarak inceledi. Çıkarma yapılabilecek alanlar Saros kıyılarından Akçay kıyılarına kadar uzanmaktaydı. Oysa 5’nci ordunun emrinde 5 tümen vardı. Bu inceleme gezileri sırasında Edremit sahillerine de geldi ve Edremit’te de incelemelerde bulundu. Akçay ile Babakale arası sahillerini gözetleme görevini Balıkesir Jandarma Alayına verdi. Elindeki 5 tümenden ikisini yarımadanın en dar bölümü olan Bolayır kıstağına yerleştirdi. Birisini ise Çanakkale’nin hemen alt bölümünde yer alan Kumkale çevresine, diğerini yarımadanın en uç kısmanda yer alan Seddülbahir çevresine yerleştirdi. İhtiyat Tümeni’ni ise her iki bölüme yakın olan Eceabat yakınındaki Bigalı köyüne konuşlandırdı.
İhtiyat Tümeni’nin komutanı Yarbay Mustafa Kemal Bey’di. Tümenler bu şekilde konuşlanmış olarak deniz savaşını izlediler. Çanakkale Deniz Zaferi’nden sonra artık çıkarma beklenmeye başlandı. İngiltere ve Fransa ise sömürgelerinden asker getirerek hazırlıklara başladı. İngiltere özellikle Avusturalya ve Yeni Zelanda’dan tümenler getirerek Anzak kolordusunu oluşturdu.
25.Nisan.1915 tarihi sabahında Kumkale ve Bolayır bölgelerine göstermelik çıkartlmalar yapılırken asıl çıkarmalar Seddülbahir kıyılarındaki Ertuğrul koyu, Zığındere kıyıları ve Arıburnu kıyıları olarak belirlenmişti.
Seddülbahir bölgesini ise 9. Tümen korumakta idi. Bu tümenin 27’nci Alayı çıkarmanın başladığı gece kıyılarda gözetleme görevinde bulunmaktaydı. 27’nci alayın gözetleme alanı Arıburnu çevresinden Seddülbahir çevresine kadar uzanmaktaydı. Tümenin asıl yeri ise Alçıtepe köyü idi.
25.Nisan sabahı Seddülbahir kıyılarında düşmanı Yahya Çavuş müfrezesi karşıladı. İngilizler bir kömür gemisini arızalı gibi gösterip içi asker dolu olarak kıyıya yanaştırmışlardı. Yahya Çavuş ve müfrezesi bu çıkarmayı canları pahasına durdurdular. Yardım geldi ve şiddetli çarpışmalar başladı. Zığındere’deki gözetleme postaları da çıkarmaya silahla karşılık vererek tümenden yardım istediler. Arıburnu kıyılarına çıkan Anzak Kolordusu’nu yine 9’ncu Tümene bağlı 27’nci Alaya bağlı askerler karşıladılar. Gelen Kolordu idi. Cephaneler tükendi. Çıkarma sabahı gürültüyü duyan Bigalı’da konuşlu 19. Tümen Komutanı Mustafa Kemal ise komuta merkezi ile irtibat kuramadı.
Bu arada Liman Von Sanders Bolayır kıstağındaki göstermelik çıkarma hareketini izlemekte idi. Mustafa Kemal 57. Alayını alarak inisiyatif kullanıp çıkarma bölgesine geldi. Mustafa Kemal çıkartma bölgesine geldiğinde cephanesi biten 27. Alay askerlerinin geri çekildiğini gördü. Ardından düşman askerleri geliyordu. Onlara süngü tak emrini verip yardımcısından 57. Alayı çağırmasını istedi.
İşte bu hareket Çanakkale kara savaşlarının dönüm noktası olmuştur. 57. Alay yetişti ve Anzak ordusunun çıkarmasını durdurdu. Kara savaşları 1916 yılı Ocak ayına kadar sürdü.
Bu savaşlarda Mustafa Kemal askeri dehasını gösterdi ve Kurtuluş Savaşı’nda Türk ulusunun lideri oldu.
Çanakkale Kara Savaşları Türk ulusunun uyandığı savaşlardır. Bu savaşlar sırasında kendi liderini buldu.
Çanakkale Kara Savaşları emperyalist devletlerin denizde olduğu gibi karada da yenilebileceğini gösterdi.
Böylece sömürge ülkelere umut oldu. Bu savaşlarda Anadolu’da şehit vermeyen aile yoktur.
Savaşları “Çanakkale içinde aynalı çarşı, ana ben gidiyom düşmana karşı, gençliğim eyvah” türküsü en içli şekilde ifade eder.
Tüm şehitlerimizin ruhu şahendeleri şad olsun.
Bu fakirin dedesi de 10.Ağustos.1915 Conkbayırı savaşlarında şehit oldu.
Saygılar.
