Dostlar bu günler tarihimiz bakımından çok önemli günler. Bu günlerin kıymetini bilelim. Bugün Kurtuluş savaşımızın son savaşı olan Büyük Taarruz’un başladığı gündür. Şimdi bu aydaki kurtuluş mücadelemize bakalım.
Yunan ordusu İngiltere’nin desteği ile 15 Mayıs 1919 günü İzmir’e asker çıkarmış ve kenti işgal etmişti. 19 Mayıs 1919 günü ise Mustafa Kemal Samsun’a çıkarak Kurtuluş Savaşımızı başlatmıştı. Osmanlı hükümeti İzmir’in işgali üzerine Yunanistan’a harp ilan edemedi. Tam tersine teslimiyetçi bir ruhla Yunan ordusunun halife ordusu olduğunu ve karşı çıkılmaması gerektiği ilan edildi. Bu duruma başta Mustafa Kemal olmak üzere tüm yurtseverler isyan ettiler ve silaha sarıldılar. Yunan ordusuna karşı Ege bölgesinde efelerden oluşan müfrezeler kurarak silahlı mücadeleye başladılar.
1919 yılı efelerin Yunan ordusu ile mücadelesi yanında kongreler yılı oldu. Bu yıl sonunda seçimler yapıldı ve Meclisi Mebusan üyeleri tekrar seçilerek meclis İstanbul’da 1920 yılı başında toplandı. Meclisi Mebusan’ın Misakı Milliyi kabul etmesi üzerine İngiltere 16 Mart 1920 tarihinde İstanbul’u işgal etti ve Meclisi Mebusan’ı dağıttı ve yakaladığı mebusları Malta adasına sürdü. Bunun üzerine seçimler tekrar yenilendi ve bu sefer meclis 23. Nisan 1920 tarihinde Ankara’da TBMM adı ile açıldı. Böylece İstanbul hükümetine karşı Ankara’da yeni bir TBMM hükümeti kuruldu. TBMM hükümeti hızla düzenli ordu kurmaya başladı.
Bu gelişmeler üzerine İngiltere 10 Ağustos 1920 tarihinde Osmanlı Devleti ile imzaladığı Sevr antlaşmasını Ankara hükümetine kabul ettirmek için Yunan ordusunu ileri harekata geçirdi. Yunan ordusu Balıkesir ve Bursa’yı işgal ederek, Bozüyük sırtlarına geldiler. Güney’de ise Aydın, Manisa, Uşak ve Afyon işgal edildi. 1921 yılı başında hazırlanan düzenli ordu ilk defa düşman ordusunu İnönü mevzilerinde karşıladı ve yenerek ilk zaferini kazandı. Bunun üzerine Yunan ordusu tekrar saldırdı ve 2. İnönü Savaşı oldu. Bu zaferimizi de kazandık. 1921 yılı Nisan ayında bu zaferimizin de kazanılmasından sonra Yunan ordusu tekrar Kütahya yakınlarında saldırdı. Bu savaşları kaybettik.
Bunun üzerine Mustafa Kemal İsmet İnönü’ye ordunun Sakarya’nın doğusuna çekilmesini emretti. Ordumuz Sakarya’nın doğusuna Polatlı yakınlarına konuşlandı. Eskişehir, Seyitgazi ve Sivrihisar’ı ele geçiren Yunan ordusu Polatlı önlerine geldi. Başkomutanımız Mustafa Kemal idi. 22 Ağustos 1921 tarihinde Yunan ordusunun saldırısı başladı. Savaş 13 Eylül’e kadar sürdü. Yunan ordusu kaybetti. Geri çekilmeye başladı. Ordumuzun saldırısı ile Afyon hattına çekildi. Bu büyük zaferimiz 1683 yılında başlayan geri çekilmenin Haymana yakınlarında durdurulduğu büyük zaferimizdir.
Sakarya Meydan Muharebesi zaferi Kurtuluş savaşımızda çok büyük bir dönüm noktası olmuştur.1921 yılı bu günlerinde Sakarya önlerinde çok kanlı savaşlar oluyordu ve oluk oluk kan akıyordu. Mustafa Kemal bu savaş için “kan deryası” der. Bu savaşta pek çok subayımız şehit oldu. Bundan dolayı bu savaşa “subaylar savaşı” da denilmektedir. Sakarya nehrini geçip tam Polatlı’ya gelirken demiryolunun da geçtiği bir boğazda büyük bir Mehmetçik heykeli insanı karşılar. Burası Kartal Tepe’dir. Onun tam karşısında ise Dua tepe bulunmaktadır. Buralar bugün milli park olup korumaya alınmıştır. Fırsat bulursanız Duatepe’ye çıkın. Tören alanı için düzenlenmiş tepeyi dolaşın, şehitlerimizi anın.
Yunan ordusu geri çekilip Afyon hattına yerleştikten sonra cepheyi gezen İngiliz gazetecileri Yunan ordusunun artık Sevr antlaşmasını Ankara hükümetine kabul ettirecek güçte olmadığını ama Ankara hükümeti ordusunun da Yunan ordusunu söküp atma gücünde olmadığını yazdılar.
Böylece savaş kilitlenmiş gibi görünüyordu. Ordumuz hızlı bir şekilde hazırlıklara başladı. Başkomutan Mustafa Kemal, Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak ve Garp cephesi komutanı İsmet İnönü idi. Savaşın planlarını üçü yaptılar. Ordu bir yıl önce Yunan ordusunun yapamadığını yaparak 22 Ağustos’tan itibaren güneye kaydırılarak Yunan cephesinin yan tarafına yerleştirildi.
26 Ağustos 1922 sabahı yani bu gece sabahleyin gün ışırken topçu atışları ile Büyük Taarruz başladı. 30 Ağustos 1922 tarihinde Dumlupınar meydan muharebesi kazanılarak Yunan ordusu bir ordu olmaktan çıkarıldı. Başkomutanları esir edildi.
Bu büyük zaferimizden sonra 9 Eylül’e kadar hızlı bir kovalamaca başladı ve şanlı ordumuzun İzmir’e girmesi ile Kurtuluş savaşımızın savaşlar bölümü sona ermiş oldu.
Eylül ayı batı Anadolu’da kurtuluş ayıdır. Her gün bir kentin kurtuluşu kutlanır. Ne mutlu bizlere bu güzel vatanı bırakanlara. Hepsine minnettarız. Tüm şehitlerimizin ruhları şad olsun. Saygılar.
26.Ağustos.2023
Sinan Kahyaoğlu
