Balıkesir’in Balya ilçesinde Fransızların 1860- 1940 yılları arasında işlettiği kurşun-çinko madeninden dere yatağına bırakılmış 4 milyon ton zehirli atık bu kez Büyükşehir Belediye Meclisi’nde gündeme geldi. Balya Belediye Başkanı Orhan Gaga, 150 yıllık hikayenin sona ermesi ve bir çok ölüme yol açan atıkların bertaraf edilmesi için siyasi destek istedi.
ÖNCE ÖNERGE GELDİ
Balıkesir Büyükşehir Belediye Meclisi üyeleri Orhan Gaga, Tolga Tosun, Burhanettin Ağabeyoğlu, Onur Satıcı, Tancan Barcin, Yüksel Türk, Burhan Ast, İbrahim Palaz, İsmail Şafak, Meclise verdikleri önergede bu atıkların insana, çevreye ve doğaya olan zararlarının araştırılmasını, Balya’dan başlayıp Gönen, Manyas ve Bandırma ilçelerine kadar devam eden akarsu havzalarına olan kötü etkilerinin belirlenip gerekli çalışmanın yapılmasını gündeme getirdi.
ÇEVRE KOMİSYONU İNCELEYİP RAPOR HAZIRLADI
Çevre ve Sağlık Komisyonu Başkanvekili Dr. Feyyaz Çiftçi ve komisyon üyeleri de geçtiğimiz günlerde ilçede inceleme yaptı. Meclisin son toplantısında Çevre ve Sağlık Komisyonu’nun hazırladığı rapor okundu.Komisyon raporunda, maden atıklarının “sülfürlü cevherlerin işlenmesinden kaynaklanan asit üretici maden atıkları” olarak tehlikeli atık sınıfında olduğu; atıkların Maden Deresi ile Kocaçay yatağında yer aldığı, ayrışarak akarsulara ve Manyas Kuş Gölünde kirlilik oluşturduğu, aynı zamanda çevre ve halk sağlığı için ciddi anlamda tehlike saçtığı vurgulandı.
Yine raporda bu atıkların rehabilite işleminin, bulunduğu yerden kaldırılarak başka bir bertaraf tesisine taşınmasının Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından uygun görülmediği, ancak söz konusu bölgede faaliyet gösteren Esan Eczacıbaşı End. Ham. San. Ve Tic. A.Ş. tarafından hazırlanacak “Yerinde Kapatma ve Rehabilitasyon Projesinin” Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanması şartıyla çalışmalara başlanabileceği kaydedildi.
Bu atıkların bertarafı ile alanın rehabilite edilmesi sorumluluk ve yetkisinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığında olduğuna dikkat çeken Çevre Komisyonu , Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı tarafından Bakanlık ve diğer ilgili kurum ve kuruluşları nezdinde konunun hassasiyetle takip edilmesinin uygun bulunduğunu vurguladı.
150 YILLIK BİR HİKAYE, YARA VE SIKINTI
Raporun okunmasının ardından söz alan Balya Belediye Başkanı Orhan Gaga, “Bu konu ile ilgili hikayeyi anlatmam gerekiyor. Bu atık, 1800’lü yılların ikinci yarısı, 1900’lü yılların birinci yarısında Fransızların ilçemizde işlettiği madenin atıkları. Yaklaşık 150 yıllık bir hikaye, 150 yıllık bir yara ve 150 yıllık sıkıntıdır. Balyalılar olarak sürekli mücadele etmemize rağmen 150 yıl sonra dahi bir bir arpa boyu yol bile alamadık. Biz ‘sarı toprak’ deriz. Yaklaşık 100 yıldır bu sarı toprakta ot bile bitmiyor. Balya’da insanlarımızın yüzde 80’i kanserden ölüyor. Ve hala devlet bir arpa boyu yol alamadı” dedi.
REHABİLİTE İÇİN BAKANLIK OLUR’U ŞART
Başkan Gaga sözlerini şöyle sürdürdü:
“Burada iki konu vardı. Bu bölge Valilik vasıtasıyla Çevre Bakanlığı’nın kontrolünde. Bakanlık da buraya geçtiğimiz günlere kadar ekonomi ve para gözüyle bakıyordu. O atıkların içerisinde , o dönemin teknolojisi ile arıtılmış kurşun olduğu için, ‘acaba içinden hala arıtılacak bir şeyler var mı , para ile satabilir miyiz’ gibi bir fikir vardı. Birileri numune aldı götürdü, Çinliler numune aldı götürdü. 100 yıl sonra Enerji Bakanlığı ‘burada bir para yok, ekonomi yok, alın, ne yaparsanız yapın’ konumuna getirdi ve Çevre Bakanlığına bu konuyu devretti. Ve insanlar öldü. Şu anda kontrol Çevre Bakanlığı’nda. Bölgemizde önemli bir maden işletmesi var: Esan Eczacıbaşı. Burayı rehabilite etme konusunda çalışmaları var ancak Çevre Bakanlığı’ndan rehabilite için olur alınması gerekiyor. Bir yıl kadar önce bakanlıktan arkadaşlar geldi, bir an önce rehabilite edilmesi yönünde rapor yazdı.Ancak konu hala sürüncemede. Bizim bu konuda siyasi desteğe ihtiyacımız var. Çevre Bakanımız nezdinde desteğe ihtiyacımız var. Çevre Bakanlığı’ndan burası rehabilite edilsin kararı çıktığında Balyalılar 150 hikayaden kurtulacak. Bu konuda Çevre ve Sağlık Komisyonu üyesi arkadaşlara teşekkür diyorum.”
BALYA’DAN KUŞCENNETİ’NE ORADAN KARACABEY OVASINA !…
“Bu konu sadece Balya’lıların konusu da değil” diyen Gaga şunları söyledi:
” Bu atıkların yanından dere de geçiyor ve bu dere Manyas, Gönen ve Bandırma’ya, Manyas Kuşcennetine akıyor ve orandan da Karacabey Ovası sulanıyor. Bu kurşunlu atıktan bütün bölge zehirleniyor. Bu konuda desteklerinizi bekliyoruz. Bu atık bir an önce bertaraf edilmeli”
Başkan Gaga bu konuda bir dosya hazırlayacağını ve Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz’a sunacağını ve Çevre Bakanının devreye girmesi için kendisinden yardım isteyeceğini söyledi. Coşkun YAMAN (balikesir24saat.com)
