23 Nisan nasıl çocuk bayramı oldu…. Bayramın özü aslında nedir ve nasıl ortaya çıkmıştır… Bu bayram niye çok önemli…
Bu yüzyılın başında Osmanlı vatan diye gördüğü Balkanlar’dan yayılan milliyetçilik rüzgarı ile hızla sökülüp atılıyordu… Osmanlı Anadolu’yu kendisine asker ve temel gıdasını sağlayan bir depo olarak görüyordu. Öyle gördüğü içindir ki yüzünü hep Balkanlara ve Avrupa’ya dönmüş Anadolu’ya ise neredeyse hiçbir şey yapmamıştı. Cumhuriyet devleti kurulduğunda Anadolu’da yol yok, yol yok olduğu gibi köprü ise neredeyse hiç yoktu. Oysa ortalama yükseltinin 1000 metre olduğu bir yerden söz ediyoruz… Oysa aynı Osmanlı Tuna nehri boyunca 3 bin km yol yapmış yine nehir üzerine 1400 civarında köprü yapmış… Mısır’da Süveyş kanalını yapmış. Atalarımızın geldiği Midilli adasında bile neler yapmış.. Yani o zamanda o krediler verilirken paralar Anadolu’ya değil buralara harcanmış…
Balkanlardan sökülüp atılmamız çok büyük dramdır. Uzun süren savaşlar sonucu Anadolu’ya sıkışıp kalan atalarımız bir yandan yine savaşla hiç olmazsa burada bir devlet kuralım derdindeyken diğer yandan savaşın getirdiği acılar neticesinde her yer yetim çocuk kaynıyordu. Cumhuriyet devletini kuracak olan güç bir yandan düşmanla savaşıyor bir yandan da o yetim çocukları kucaklamaya çalışıyordu. Bu amaçla Himaye-i Etfal Cemiyeti (Çocuk Esirgeme Kurumu ) kuruldu. Bu cemiyet yetim çocuklar için 23 Nisan haftasında değişik etkinlikler yaparak elde ettiği gelir ile bu yetim çocuklara sahip çıkıyordu. Çünkü 23 Nisan 1920’de Meclisin açıldığı gün 1921 yılında bayram ilan edilmişti. Daha çocuk bayramı olarak gündem de yok… Ama Himaye-i Eftal Cemiyetinin bu milli bayram ilan edilen günün haftasında yetim çocuklar için yaptığı etkinlikler o kadar ilgi ve destek görmeye başladı ki katılımın coşku içinde olması adına bastırdığı pulların satışı çok fazla olsun diye 23 Nisan 1924 tarihinde Hakimiyet-i Milliye gazetesinde” Bu gün Yavruların Rozet Bayramıdır’ başlığıyla halkı cemiyete bağış yapmaya çağırması çok büyük karşılık gördü… Halk bu coşkuya büyük bir heyecan ile katılmıştı. Katılım her yıl artıyordu. Hakimiyet-i Milliye gazetesi 23 Nisan 1926 nüshasında ise, “23 Nisan Türklerin Çocuk Günüdür” başlığı ile çıkıyor ve Cemiyetin 23 Nisanı çocuklar günü olarak kabul ettiğini yazıyordu. Halk olayın içindeydi. Gazete; kahveci, arabacı, otomobilci velhasıl gelir elde eden esnafın bu günde elde edecekleri gelirin bir kısmını Himaye-i Etfal Cemiyetini bağışlayacakları yazıyordu. Böylece 23 Nisan Çocuk Günü olarak belirlenmiş oluyordu.
1927 yılına gelindiğinde Himaye-i Etfal Cemiyeti, öncesinde çocuk günü olarak kutladığı bu günü yani 23 Nisan’ı aldığı bir karar ile “Çocuk Bayramı” olarak kutlanacağını ilan ediyordu.
Atatürk bu süreci yakından takip ediyordu. Yıl içinde bu haftaya gelindiğinde halkın katılım coşkusunu görmesi ve yine bu derneğin çalışmalarının coşkuyla sahiplenilmesi ve etkinliklerin çocuk bayramı anlamı içinde yürütülmesi sürecin adının konmasını kolaylaştırmıştı. Çünkü adını dernek koymuş, halk sahiplenmişti. Mecliste açıldığı günü zaten milli bayram ilan etmişti. Dernek bir adım atmış bu günü “çocuk bayramı” olarak ilan etmişti.
1927 yılındaki bu kutlama Cumhurbaşkanı Atatürk’ün himayesinde yapılıyordu. Cumhurbaşkanlığının bir aracı bu etkinliğe tahsis ediyordu.
1929 yılına gelindiğinde ise artık kutlamaların bütün ülkeye yayılması ve etkinliğin 24-30 Nisan tarihlerinde çocuk haftası adıyla kutlanmasına karar veriliyordu.
1933 yılına gelindiğinde ise artık törenlerin resmi olarak kutlanmasına karar veriliyordu. Atatürk, çocukları makamında kabul ediyor ve koltuğunu o gün onlara bırakıyordu. Şenlikler büyük bir coşkuyla yapılıyordu. 23 Nisan artık devletin ve halkın coşkuyla kucaklaştığı gün oluyordu. Bu çok önemli… Devlet, yüreğiyle halkıyla kucaklaşıyordu. Halkın egemenliği kuruluyordu…
27 Mayıs 1935 tarihinde çıkarılan kanunda 23 Nisan sadece Milli Hakimiyet Bayramı olarak nitelendi. Buraya dikkat edin Kanuna Çocuk Bayramı eklenmedi. Eklenmeyen kısmı halk coşkusuyla sahiplenecek ve sürdürecekti.. Nitekim de öyle oldu. 23 Nisan yasayla “Milli Hakimiyet Bayramı” oldu, halkın coşkulu katılımıyla da “Çocuk Bayramı” olarak kutlandı.
1970 yılına gelindiğinde ise kutlamaların içine artık yüce parlamento da dahil edildi.
1979 yılında UNESCO bu yılı dünya çocuk yılı olarak ilan edince kutlamaların içine dünya çocukları da alındı.
1980 yılında kabul edilen Anayasa da 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak kabul edildi.
Diyeceğim o ki; bugün ülkemizde 1 milyon çocuk sokaklar da yaşıyorsa büyük bir sıkıntımız var demektir… Gelecek yıllarda sokaklarda yaşayan çocuklarımıza cumhuriyetin kurulduğu günlerde olduğu gibi büyük bir coşkuyla sahip çıkılır ve sayıları hızla eritilirse bayramın coşkusu daha bir güzel kutlanmış olur….
Diyeceğim o ki; bugün ülkemizde her yıl yaklaşık 180 bin kız çocuğumuz çocuk gelin olarak evlendirilmektedir. Bu rakam sıfır olduğunda bayramın coşkusu daha bir güzel kutlanmış olur.
Diyeceğim o ki; çocuk işçi sayımız 893 bine çıkmıştır. Yine 5-17 yaş aralığında çalışan çocuk sayımız 8 milyon 397 bindir. Bu yaş aralığında toplamda çalışan çocuk sayısı oranı %56 ya çıkmıştır. Okumayan bir gençlik ile karşı karşıyayız ve bu çocuklarımız sağlıksız koşullar da çalışıyor. Bunu çözemezsek bu bayramı coşkuyla kutlayamayız…
Diyeceğim o ki; çocuklarımız taciz ve tecavüze uğrarken bu bayramı coşkuyla kutlayamayız.
Diyeceğim o ki; çocuklarına utanma duygusunu öğretmediğimiz sürece bu bayramı coşkuyla kutlayamayız.
Diyeceğim o ki; bu bayramı coşkuyla kutlayamadığımız gün bu ülke artık Atatürk’ün kurduğu ülke değildir…
Saygılarımla….
