Hermenötik (*) yorum anlayışıyla…
Fatih Sultan Mehmet, Cem Sultan’ı karşısına alıp:
1-Bak oğul beni iyi dinle! Konstantinopolis’i fethetmek, dünya tarihindeki en önemli olaylardan biridir. Böylece; Troia Kralı Priamos’un intikamını , Akalar’dan da almış olduk.
2-Bak oğul beni iyi dinle!..Batı’da Rönesans hareketleri giderek hızlanmaktadır.Batı toplumları kültür/sanat / teknoloji alanlarında; akla ve bilgiye dayanan anlayışla, doğmaları birer birer yıkacaklar. Biz bunun gerisinde kalamayız.Ben, Batı’nın en ünlü ressamlarını Konstantinopolis’e davet ettim.
Bizde, devlet yönetiminde; akıl , bilgi ve liyakatı esas almalı ve dogmatik düşüncelerden uzaklaşmalıyız.Bu doğrultuda; büyük matematikçi Ali Kuşçu ve öğrencisi Molla Lütfü’ye de çeşitli görevler verdim. Molla Lütfü’yü kurmuş olduğum kütüphanenin yetkilisi kıldım. Lütfü; kaynaklardan, Doğu ve Batı toplumlarının, akla ve bilgiye dayanan bilgilerini yorumlayacak ve biz bu bilgileri, toplum hayatında yaşama geçireceğiz.Böylece, Batı’da ki Rönesans hareketlerinin gerisinde kalmayacağız.
“Ne yazık ki ! Molla Lütfü; yapmış olduğu yorumlar nedeniyle,Fatih’in oğlu 2.Beyazıt’ın emriyle, At Meydanında(Sultanahmet) başını, bir Cellad’ın elindeki baltaya teslim etmiştir.”(1)
3-Bak oğul beni iyi dinle! Resim sanatı çok önemlidir.İnsanı daha iyi anlatır. Doğa’yı, doğa üstü güçlerle değil, sebep/sonuç ilişkileri kurarak anlatır. İşte bu nedenle, ben bu konudaki doğmatik düşünceleri aştım.Benden sonra, sen bu anlayışı, daha da yukarılara taşımalısın.
4-Bak oğul beni iyi dinle! Tarih, geçmiş ve gelecek arasında akla , bilgiye dayanan bir bağ kurulduğunda, nesnel ve gerçekçi olur. Ben bugünün yanlışlarını, yarının doğrusu olarak görebiliyorum.Sende bu anlayışı benden sonra devam ettir.
Yukarıdaki tabloya göre; Fatih Sultan Mehmet,Cem Sultan’a bunları söylemiş olmalı….
Cem Sultan, Fatih’in anlayışını ne yazık ki ! devam ettirememiştir.Beyazıt ise; babasının düşüncelerine tamamen aykırı olan bir anlayışı benimsemiştir.
….Ve II. Beyazıt babasının resimlerini, dine aykırı diye, Saray’dan söküp atmıştır.
İşte bu tablo;geçmişte yanlış diye bilinenin,günümüzde, doğru olma hali resmidir.
SONUÇ:
İBB Başkanı İmamoğlu; “bir tablonun ötesinde” felsefi derinliği olan bir anlayışı satın almıştır.
Tepkiler yersiz ve anlamsızdır.
Bu tablo,İstanbul’un kültür ve turizmine çok büyük ölçüde katma değer yaratabilecektir.
Yapılması gereken; FATİH,FETİH VE DÜŞÜŞ adlı bir müze kurarak, yılda asgari bir milyon ziyaretçiyi ağırlayabilmektir.
* Yorumsamacılık ya da hermenötik, “eskiye dayalı bir kültürü,,bir metni, bir düşünceyi günümüz anlayışına göre yorumlama/aktarma biçimidir.
1) Kaynak: Kuruluş ve İmparatorluk Sürecinde Osmanlı/H.İNALCIK (sahife:250)
Dursun Altınay
Bu kısa tarih yolculuğu ve çarpıcı, bilgilendirici yorumlarınız için teşekkürler