Balıkesir’in büyüme süreçlerinde yüksek kaliteli büyüme dönemleri oldu mu?
Bu soruya karşılık; “Büyüme tamam da yüksek kalitede nereden çıktı?” sorusuyla da karşılık bulmak mümkündür.
Yüksek kaliteli büyümenin; istihdamda büyüme, tüm iş gücü için ücret büyümesi, sağlığa ve eğitime doğru yatırım yapma faktörlerini barındırması gerekir.
Bunların tamamının altında da genel verimlilik artışı yatar.
Verimlilik artışını destekleyecek doğru kurumlar olmayınca verimlilik artışı olmaz.
Büyüme kaliteli olmayınca sabit şekilde devam eder ve devamı mümkün olmayan zaman dilimine geldiğinde de kriz olarak karşımıza çıkar.
Bugün için büyümeyi yüksek kaliteli hale getirmek düne göre çok daha zor.
Otomasyonda yaşanan hızlı değişim, kurumsal kapasite yeterliliklerindeki eksiklikler, bir tek krediye bağlı üretkenliği arttırma çabası handikabı, dünyada ki son gelişmeler bu engeli oluşturmaktadır.
Veriye ve kıyaslamaya dayanmayan yorumlar yanıltıcı olabilir.
Örneğin; Balıkesir 393 bin 636 hektar toplam tarım alanına sahip.
Çanakkale’nin tarım alanı büyüklüğü 291 bin 553 hektar.
Bitkisel üretimde Balıkesir 2019 yılında 3 Milyar 509 Milyon 196 Bin TL üretim değeri ile ülke sıralamasında 20. sırada yer almış…
Çanakkale 3 milyar 987 milyon 353 bin TL bitkisel üretim değeri ile Balıkesir’den çok daha az arazide Balıkesir’den daha çok bitkisel üretim değerine ulaşmıştır.
Bitkisel üretimde iyi bildiğimiz Balıkesir bu alanın verimliliğinde Çanakkale’nin önemli ölçüde gerisinde kalmıştır.
Dolayısı ile büyüme gibi konularda veriye dayalı çok net belirleme ölçütleri geçerli.
Bu ölçütlerle belirli dönemlerde kurumların kapasitelerinin Balıkesir’in verimliliğine ne ölçüde etki ettiğini ya da edemediğini de ölçebiliriz.
Yeri gelmişken Balıkesir’de yatırımlar açısından doğal girişimci refleksi olarak önceliğin yatırımın geri dönüş hızında olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Kaliteli büyüme argümanlarının tamamının altında yer alan verimliliğin ikincil pozisyonda olması doğal olarak yüksek kaliteli büyümeye engel olacaktır.
5-7 yıl arası geri dönen yatırımlar iyidir.
15 yıldan sonra geri dönen yatırımlar kötüdür.
30 yılın üzerinde dönen yatırımlar kesinlikle yapılmamalıdır.
Bu gözle bakıldığında ilimizdeki emlak değerlerinin kabul görüşü yatırım ölçütünden çok “dünyada insanın bir evi olmalı” aşkı ile açıklanması mümkün olabilir.
Alanında açıklanan son istatistikler olan 2018 Yılı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla kişi başı gelirde Balıkesir 7 bin 943 dolar gelir ile Türkiye genelinde 26. sırada ve ortalamanın altında yer aldı.
Son açıklanan istatistiklere göre Balıkesir iç ticaret dengesinde 3 Milyar TL civarında açık vermektedir.
Kişi başı elektrik tüketimi.
Sanayi elektrik tüketimi,
Yüz bin kişi başına toplam hastane yatak sayısı.
Derslik başına düşen öğrenci sayısı.
Rekabet endeksi.
Ekonomik faaliyet kollarına göre istihdam edilenler.
AR-GE Teşviklerinden faydalanma ve toplam yatırımı gibi gibi çeşitlendirebileceğimiz verilere ve seyrinin yanına son 25 yılda tüm iş gücü için ücret büyümesi oldu mu sorusuna kendi cebimize bakarak vereceğimiz cevabın işaret ettiği gibi Balıkesir’de yüksek kaliteli büyümeden söz edemeyiz.
“Evrensel olmayan bir insan milli fayda sağlayamaz” tezinden hareketle elimizdeki para ile Balıkesir’in gelecekte kaliteli büyümesi ve kurumların kapasitelerini arttırmak için eğitime yatırım yapalım.
Dünyaya vuran güneş ışığı yıllık 174 bin terawatt enerjiye denk geliyor. Dünyanın 1 yıllık toplam enerji kullanımı 15 terawatt.
Öyle ise Balıkesir için yüksek kaliteli büyümede yürünecek ana yol çok belli.
Erdoğan Dur
