Kişi başı yıllık gelir şu kadar dendiğinde bazen tepki ile karşılaşıyoruz.
“Bizim ailemiz 3 kişi, kişi başı gelir ile çarptığımızda bu kadar para elde etmemiz gerekiyor. Fakat bizim ailemizin bu parayı kazanması söz konusu değil” şeklinde.
İl bazında elde edilen yıllık Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) ilin nüfusuna bölünerek kişi başı gelir tespit ediliyor.
Tabi ki eşit gelir dağılımı söz konusu olmadığı için kişiler gerçekte farklı oranlarda gelir elde ediyor.
2019 yılında Balıkesir 54 Milyar 385 Milyon TL Gayri Safi Yurt İçi Hasıla elde etti.
Bunu da nüfusa bölünce 44 bin 302 TL cinsi, 7 bin 802 dolar cinsi kişi başı gelir ortaya çıkıyor.
***
Peki biz bu Gayri Safi Yurt İçi Hasılayı Balıkesir’de nasıl elde ediyoruz?
Ekim 2021 sonu itibari ile Balıkesir’de 32 bin 811 faal gelir vergisi mükellefi, 7 bin 727 faal kurumlar vergisi mükellefi var.
Nüfus artışına, büyümeye paralel olarak düzenli olarak gelir ve kurumlar vergisi mükellef sayısı artıyor.
2019 yılında kurumlar vergisi mükellef sayısı 6 bin 519 idi.
Bu mükelleflerden dolayı 2020 yılında tahakkuk ettirilen 2019 vergisi 296 milyon 895 bin 998 TL
Gelir vergisi 2019 yılı tahakkuku ise 301 milyon 494 bin 865 TL.
***
2019 yılında Balıkesir’in ortaya çıkardığı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla 54 Milyar 385 Milyon TL.
Bunun 9 milyar 595 milyonu imalat sanayinden;
7 milyar 21 milyonu tarım, orman ve balıkçılıktan;
2 Milyar 185 milyonu inşaattan;
11 Milyar 112 milyonu hizmet sektöründen;
4 Milyar 718 milyonu gayrimenkul faaliyetlerinden;
1 milyar 617 milyonu mesleki, idari ve destek hizmetlerinden;
Kamu yönetimi, vergi ve sübvansiyonlar, bilgi ve iletişim gibi sektörlerde kalan kısmı oluşturuyor.
***
2019 yılında Balıkesir’de kişi başı gelir Türkiye ortalamasının altında kalarak 7 bin 802 dolar olarak gerçekleşti.
En yüksek seviyesine 2012 yılında 10 bin 300 dolar ile ulaştı.
Sonra düzenli olarak düştü.
***
Tarım desteklemeleri bir yandan da tarımdaki kayıt dışılığı azalttı.
Aynı şekilde zincir marketler perakendedeki kayıt dışılığı azalttı.
Buralardaki kayıt dışının kayda alınması büyüme rakamlarına da yansıdı.
Bugün için Balıkesir’deki en büyük kayıt dışı hareket tahminen semt pazarlarındaki ticarettir.
Dolayısı ile Balıkesir için “kayıt altına alalım da; yurt içi hasılaya ve büyümeye olumlu yansısın” denebilecek büyük bir kalem gözükmüyor.
***
Bu verilerin ışığında baktığımızda;
Son kur yükselişini de göz önüne alırsak;
2021 yılı itibari ile Balıkesir’de Kişi Başına Gayri Safi Yurt İçi Hasılayı 7 bin doların altında varsayabiliriz.
Erdoğan Dur
