Bir önce kaleme aldığım “Balıkesir’in Ekonomik Geliri” başlıklı yazıma bir okur kızgın bir ifade ile bir yorum yapmış.
“Şu yedi bin doları nasıl hesaplıyorsunuz, 2340 lira asgari ücret alan bir kişi nasıl olur anlatın bakalım da bir öğrenelim.”
Okur haklı.
Lakin TÜİK ilin toplam gelirini nüfusa bölerek bir hesaplama yapıyor.
Milyonları cebe indirenin kazancını bir an için asgari ücretlinin cebine girmiş gibi varsayıyor.
Sonuçta bir istatistik hesaplama modeli.
Vatandaş cebine giren paraya bakıyor bir gariplik görüyor.
Bu konu ile ilgili yapılan çalışmalarda mecburen resmi istatistik rakamlarına itibar ediliyor.
***
Bunun üzerine aklıma “Balıkesir’de mutluluğu fiyatı nedir?” diye bir soru takıldı.
Cevap bulmak lazım.
Silkinip at üstünden tembelliği.
Kuş tüyü üstünde, pamuk yatak altında kavuşulmaz bilgiye.
Bilgiye kavuşmadan yaşamını tüketen kişi, dumanın havada, köpüğün suda bıraktığı iz gibi bir iz bırakır yeryüzünde.
***
Bunun üzerine küçük bir araştırma yaparken TUİK’in yayınladığı “Yaşam Koşulları” haber bültenlerine; evde bilgisayarı olmayıp ta bilgisayar bulmuş öğrenci gibi atladım.
Basına servis edilen 2 bülteni; TUİK genel Türkiye projeksiyonu olarak yayınlamış.
Son gelen bülten direkt TUİK Balıkesir Bölge Müdürlüğünün “ Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Bölgesel Sonuçları, 2019” başlığını taşıyordu.
Fakat bir aksilik var gibiydi.
11 sayfalık raporda İstanbul’dan Bingöl’e kadar veri bulunuyorken Balıkesir’le ilgili tek bir veri yoktu.
En alttakiler, en üsttekilerin çeşitli aritmetikle değerlendirmesi gibi.
Balıkesir ortalarda kalsa gerek (Zira veri olmadığı için anlayamıyoruz.).
Balıkesir Bölge’nin yayınladığı böyle bir raporda ortalarda da olsa Balıkesir verilerine mutlaka ayrı bir alan açılmalıydı.
Zira ülke geneli raporunu TUİK Merkez zaten yapıyor.
***
Küçük araştırmam esnasında gözüm hata ile döviz kurlarına takıldı.
Eyvah dedim!
Ülkede geliri sadece maaşı olanların hele hele asgari ücretlinin kazancı tavadaki tereyağı gibi eridi.
Şimdi dünde kalan istatistikler de günü anlatmak için yeterli olmayacak.
Nasıl yapsak ta Balıkesir’de mutlu olmak için gerekli kazancı bulsak?
***
3 yıl önce bu konuda bir araştırma yaparken kişi başı geliri hesaplamanın formülünü değiştirdiler.
O gün için kişi başı on bin küsur dolar olarak açıklanan gelir kişi başı on dokuz bin dolar seviyesine hedeflendi şeklinde değişti.
Aman ha ben resmi rakamları aktarıyorum!
Yoksa bende cebimde olması gereken parayı bir türlü bulamıyorum.
İşte manzara; hem de geniş açılı olarak bu.
Kağıt üzerinde gelirin ne kadar olduğunun önemi yok.
Asgari ücretin rakam olarak ne kadar arttığının da önemi yok.
Önemli olan o artışın satın alma gücüne yansımasıdır.
Yıl içinde ne kadar erozyona uğradığıdır.
Kağıt üzerindeki istatistikler karşılaştırmalı olunca bir anlam kazanıyor.
Tüm ülkede aynı modelleme kullanıldığı için gelir farklılığı gibi farklılıklar hem gözüküyor hem de anlam kazanıyor.
***
Mutluluğun fiyatı konusunda yapılmış önemli çalışmalardan biri Deaton’un çalışması.
70 Yaşındaki Angus Deaton 150 Bin kişiye mutluluğun kaç para ettiğini sordu.
Yaptığı çalışma ile Nobel Ekonomi ödülünü aldı.
Bu arada mutluluğun kapısı yıllık 75 bin dolar kazançtan başlıyormuş.
***
Balıkesir’de bu konuda yapılmış bir çalışma yok.
Bir önceki yazıma gelen eleştiri ve TÜİK’i esin kaynağı alarak öznel bir sonuca varıyorum.
Balıkesir’de mutluluğun fiyatı yıllık kişi başı 7 bin 943 dolar gelir. (En azından gelir dağılımı adaletsizliği olmadan yansıyacak tablodur)
Bunun altında geliri olanların fiyatlandırılamayan mutluluğun sahipleri olup olmadıkları ayrı bir istatistik çalışmasının konusu.
Erdoğan Dur
