Balıkesir’imizin tarihi şadırvanı. İncecik sütunları ve kubbesiyle geçmişimizin en güzel anıtlarından biri.
1908 yılında Ömer Ali bey zamanında yapıldığı söyleniyor.
114 yaşında. Koca bir asır devirmiş. Olanca zarifliğiyle tarihi Saat Kulemiz ile karşı karşıya duruyor. Kuvayı Milliye müzesi ve üçü bir arada , yokuşun başında tarih kokuyor deyim yerindeyse.
Kuvayı Milliye Şehri Balıkesir memleketim.
Taşına toprağına kurban olduğum Vatanım.
Üstüne türküler yakılmış , Türk kültürünün yaşayan muhteşem yapısı ve su kaynağımız. Şadırvanımız..
Çocukluğumuzda , sıcakta susadığımızda , kurnasına avcumuzu dayayıp kana kana su içtiğimiz , elimizi yüzümüzü yıkayıp serinlediğimiz şadırvanımız.
Çarşı – pazar alışverişten sonra , Ağustos sıcağında , Lise yokuşunun başında soluklanıp , bir çırpıda evimize vardığımız Martlı mahallemizin güzelliği şadırvan.
Balıkesir / Politika Gazetesinden okudum haberi..
Haberi ilk okuduğumda yüreğime inecek sandım. İnanamadım önce.. Bir kez daha sakin sakin okudum..
Koca bir tarihi eserin yerini değiştirmek ?
Hangi akla hizmet acaba ?
Koca bir ucubeyi diktiler Martlı mahallemizin böğrüne.
Gökyüzünü görmek için kafanı göğe doğru kaldırıp bakıyorsun.
Evimizin dibindeydi sanki , eski SSK Pasajı diyorlar , ama biz ona ” Rüya Pasajı” derdik.
O zarif ve naif çarşının resmi var mı yok mu bilemiyorum. Rüya pasajındaki Emin Triko , Kuaför Cengiz , Rüya Sineması anımsadığım yerler..
SSK binası Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’ne geçiyor. O dönem Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Edip Uğur, tarafından Balıkesirli futbolcu İlkay Gündoğan ve akrabalarına satılıyor.
Yıkılıp , yerine devasa inşaat başlıyor.
Yeni yapılan o koca binanın , adına AVM diyorlar ya , işte onun silüeti bozuluyormuş diyorlar. Ben o diyenlerin yalancısıyım!.
O koca yapının , ne bir estetik duruşu var , ne de sevimliliği.
O dönemin Belediye Başkanı Edip Uğur bey , sağ olup bu binayı görse bu olup bitene insan olarak üzülürdü diye düşünüyorum.
Bu tarihi dokuyu nasıl kaldırmak istersiniz ? Şu güzelliğe bakar mısınız ? Şadırvan karşısında tarihi Saat Kulemiz. Yanında Kuvayı Milliye Müzemiz.
Yeteri kadar dertlerimiz var. Bir de Şadırvan ile dert açmayın yüreğimize.
***
Tarihi Şadırvanın hakkındaki bilgileri internetten buldum.
” Şadırvan ya da “Tarihi Şadırvan”, Balıkesir’in tarihi siluetini oluşturan yapılardandır.
Balıkesir kent silüetinin önemli bir parçasıdır.
Pembe granitten sekiz sütuna oturan soğan şeklinde bir kubbe bulunmaktadır.
Kemerlerle bağlı sütunların üzerinden yatay bir silme ve saçak yer almaktadır.
Yüksek, yuvarlak bir kaide üzerine pembe granitten sekizgen bir havuz oturtulmuştur.
Sekizgenin her kenarına bir musluk yerleştirilmiştir.
Su haznesinin üstünde pembe granitten yedi sütunun taşıdığı soğan biçimli bir kubbesi vardır.
Bu sütunlar Bursa üslubundaki kaş kemerlerle birbirlerine bağlanmıştır.
Bunları yatay bir silme ve bir ahşap saçak tamamlamaktadır.
Anafartalar caddesi üzerinde bulunmaktadır.
Yakınında Tarihi Saat Kulesi ve Kuvayı Milliye Müzesi bulunmaktadır.”
***
Altıeylül Kaymakamlığı Tarihi Şadırvan hakkında şu bilgiyi paylaşmış.
” Kentimize gelen yerli ve yabancı turistlerin büyük ilgisini çekmekte olan Tarihi Şadırvan Saat Kulesi’nin yakınında yer almakta olup burası ikinci yeridir. Taşınarak buraya getirilmiştir.
Balıkesir kent silüetinin önemli bir parçasıdır. Şadırvanın 1908 yılında Ömer ali Bey zamanında yapıldığı sanılmaktadır.
Pembe granitten 8 sütuna oturan soğan şekilde bir kubbe bulunmaktadır.
Kemerlerle bağlı sütunların üzerinden yatay bir silme ve saçak yer almaktadır.”
***
Toplaşmışlar bir araya, adına da “Kent Konseyi” denmiş.
Eyvallah !..
Pek güzel de ; Konsey..
Konsey ne demek ?
Bu sözcük Türkçe değil.
Tarihi Türk eserinin yerini değiştirmek isteyenlerin önce bu sözcüğün kökenini bilmesi gerekmez mi ? Böyle bir isim olmaz diyerek itiraz etmez mi ?
Anlatalım o zaman.
Google soruyorsun , yanıt veriyor !.
Sözcük kökeni Fransızca. Conseil yazılıyor. Danışma Meclisi sözcüğünden alıntı. Fransızca sözcük Latince “consilium” danışma , fikir sorma sözcüğünden evrilmiş.
Adınız Fransızca , ama en güzel tarihi eserimizin yerini değiştirmek için onca saat konuşulmuş.
Sonuç ne olur bilemiyorum. Umarım Tarihi Şadırvan bu kez yerinde kalır. Balıkesirimizin tarihi dokusundan bize miras kalan üç beş esere sahip çıkarız.
Kent Konseyi denince eski bir üzüntümü buraya yazmadan geçmeyeceğim.
Balıkesir Milli Eğitimine 46 yıl hizmet vermiş , Dumlupınar İlkokulu Müdürü , Türkiye 7. Baş İzcisi babam Mehmet Hayati Köseley’e yapılan vefasızlığı anımsayalım..
Şimdi de karşımıza ” Karesi Kent Konseyi” çıkıyor.
http://balikesir24saat.com Genel Yayın Yönetmeni, gazeteci Coşkun Yaman’ın 29 Ağustos 2017’de Hürriyet Ege’de çıkan haberinden okuyalım.
TARİHİ AYIP
Balıkesir’de Türkiye baş izcilerinden M. Hayati Köseley’in adını taşıyan izci evi Karesi Kent Konseyi Hizmet Binası’na dönüştürüldü.
Kent Konseyi hizmet binası Balıkesir milletvekilleri Mutlu Aydemir, Mustafa Canbey, Belgin Uygur ve Karesi Belediye Başkanı Yücel Yılmaz’ın da katıldığı törenle hizmete girdi.
Binanın Karesi Kent Konseyi’nin kültür ve sanat başta olmak üzere çeşitli etkinliklerinde ve çalışmalarında kullanılacağı bildirildi.
Tüm uyarı ve tepkilere karşın M. Hayati Köseley İzci Evi’nin izcilere iade edilmeyip, başka bina yokmuş gibi Karesi Kent Konseyi’ne verilmesi üzüntü ile karşılandı.
BAŞ İZCİ’YE VEFASIZLIK
Savaştepe Köy Enstitüsü mezunu M. Hayati Köseley, 1965’te izci lideri oldu. İzciliğin bütün kademelerinde çalışan Köseley, 26 yıl boyunca Balıkesir İl İzci Kurulu Başkanlığı görevini sürdürdü. 5 Mayıs 1999’da Türkiye Baş İzcisi seçildi.Dumlupınar Mahallesi’nde bulunan, Milli Emlak Müdürlüğü’ne ait İzci Evi’ne 2000 yılında Hayati Köseley In adı verildi. 2006’da 73 yaşındayken vefat eden Köseley’in adı bu tarihi binada yaşamaya devam etti.
Karesi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, 2015 yılında Dumlupınar mahallesinde bulunan ve Milli Emlak Müdürlüğü’ne ait olan Hayati Köseley İzcievi’ni ‘Balıkesir Kariyer Akademi’ adlı proje için geçici olarak Balıkesir İzcilik Gençlik ve Spor Derneği’nden aldı. Ancak projenin bitmesine karşın binayı izcilere devretmedi.
M. Hayati Köseley İzci Evi’ tabelasının yerini ‘Karesi İlçe Eğitim Müdürlüğü Ek Hizmet Binası’ tabelası aldı. Bina yaklaşık 3 yıl boyunca boş kaldı.
100 YILLIK ARŞİV DE YOK OLDU
Baş İzci Köseley’in adının verildiği tabela ile özel eşyaları, derneğe ait demirbaş ve belgeler şehir dışında Davutlar kırsal mahallesindeki Türksen Gündoğan İzci Evi’nin deposuna kaldırıldı. Bir çok eşya ve belge kayboldu.
M. Hayati Köseley’e yapılan vefasızlık ve bina ile ilgili olumsuz gelişmeler çeşitli tarihlerde yerel ve yaygın basında bir çok habere konu oldu. Yetkililer, tüm eleştiri ve uyarılara karşın binayı izcilere geri vermek yerine Karesi Kent Konseyi Hizmet Binası’na dönüştürmekte sakınca görmedi.
Balıkesir’in son İl İzci Kurulu Başkanı olan Ziya Bağ, bir müze işlevi de gören İzci Evi’nin yok edilmesi ile birlikte Balıkesir’in 100 yıllık izcilik arşivinin de yok edildiğini vurguladı.
***
Karesi Kent Konseyi olarak bugüne kadar Balıkesir için ne gibi çalışmalar yapıldı ?
Merak ettim , yeri gelmişken bir sorayım dedim.
***
Kardeşim Mehmet Zeki Köseley ile birlikte bir Türk Halk Müziği koromuz var. Uzun süredir çalışıyoruz. Türküler söylüyoruz.
Bugün kardeşim aradı beni;
Tarihi Şadırvanın taşınmak istenmesinden çok üzgündü.. Sesinde hüzünle karışık , sanki bir isyan vardı..
– Ablaaa.. Evimize çok yakın olan Tarihi Şadırvan önünde bir konser verelim mi?
– Bakarız dedim..
Bakmayalım dedi.. Gidip “Balıkesir içinde Şadırvan durmaz akar.” türkümüzü söyleyelim..
Türküz türkü söyleriz, diye söylüyordun ya..
Türkü söylemek yasak değil dedi..
Kardeşim şakayı sever. Naif yanlarından biridir gülmeceleri. Mizah ile izah eder kederlerini..
“Balıkesir içinde Şadırvan durmaz akar.”…
Bunlar sanata,tarihe,yeşile Düşmanlar. Çamlıga yaptıkları camide haftada kaç kişi namaz kılıyor,İzci evimizde Kent Konseyleri kaç kez toplanıyor,ne projeler üretiyor…Yerinden oynatmayı planladıkları Şadırvanı nereye koyacaklar ve neden?