Bağlanma son dönemlerde oldukça ön plana çıkan ve her geçen gün öneminin biraz daha kavrandığı bir konu haline geldi. Günlük hayatlarımızda bile sürekli duymaya başladık.
“O adamın/kadının bağlanma problemi var.”
Tanıdık geldi mi sizlere de?
Peki, bu bağlanma dediğimiz şey aslında ne?
Temelde, John Bowlby tarafından ortaya konulan Bağlanma Kuramı’na dayanır. Bu kuram, bireyin doğumundan itibaren birincil bakım vereni (çoğunlukla anne) ile arasındaki bağlanma şeklinin; kişiyi evrimsel olarak tehlikelerden korumak üzerine kurulu olduğunu öne sürmektedir. Buna göre, bağlanma figürüne ulaşmak ne kadar zor olursa, kişide kaygı belirtileri ortaya çıkmaya başlar ve bebeklik çağından itibaren dünyanın tehlikelerle dolu, güvenilmez bir ortam olduğuna dair algı gelişir.
Güvenli bağlanma, kaygılı bağlanma, kaçınmalı bağlanma ve karmaşık bağlanma olmak üzere 4 çeşittir. Bu 4 çeşit bağlanmanın farklılıklarının temelinde ise, çocuğa “Seni anlıyorum, ihtiyacın olduğunda buradayım, seni koruyacağım.” mesajının verilip verilmemesi yatmaktadır.
Bireyin bebeklik çağında geliştirdiği bağlanma çeşidi, gelecek hayatındaki ilişkilerini de etkilemektedir. Güvenli bağlanmış kişi, daha uzun ve güven dolu ilişkiler kurabilir, sosyal ilişkilerden keyif alabilir ve etkili iletişim kurabilir. Ancak güvenli bağlanma deneyimlememiş bireylerin ise ya birine bağımlı olurcasına yakın ilişkiler kurmaya çabaladığı ya da bütünüyle yakın ilişkileri reddettiği gözlemlenmiştir.
Güvenli bağlanmanın sağlanabilmesi için, bebeğin doğumundan ilk 6 aylık süreye kadar; ihtiyaçlarının zamanında karşılanması, ağladığı zaman bakım vereni tarafından teselli edilmesi ve anne-çocuk arasındaki bağı güçlendirecek dokunuşlar olması çok önemlidir.
İnsanın hayatında pek çok noktaya dokunan bağlanma ile ilgili daha detaylı bilgi sahibi olmak isterseniz, çok sevgili hocam Nilüfer Devecigil’in ‘Işığın Yolu’ isimli kitabını okumanızı tavsiye ederim. Kitabın roman örgüsü içerisinde, ihtiyaç duyabileceğiniz tüm bilgileri ve yardımcı olacağına inandığım pek çok pratik uygulamayı bulabilirsiniz.
Uzm. Klinik Psikolog Sedef Olcay Atıcı
