Bağ yırtığı, eklemleri destekleyen ve hareketlerini kontrol eden bağ dokularında (bağlarda) ortaya çıkan bir yaralanmadır. Ligamentler, kemikleri bir araya getiren güçlü ve elastik lifli dokulardır. Eklem stabilitesini sağlama işlemleri nedeniyle, burkulma, düşme, ani hareketler veya aşırı zorlanma gibi koşullar sonucu zarar görebilirler. Bağ yırtılmalarının tedavisi genellikle uzun sürer çünkü bağ dokusu (bağ), sınırlı kan dolaşımına sahip bir yapıdır. Bu durum iyileşme sürecini yavaşlatır. Bağ dokusu, esneklik ve hareketlilik sağlamak için önemli bir görev üstlendiğinde, bu dokudaki yırtılmaların iyileşmesi vücut için oldukça önemlidir. İyileşme sürecinin uzun sürede olmasına neden olan durumlar; sınırlı kanlanma ve bağ dokusundaki yırtığın derecesidir. Kan dolaşımı iyileşme süreci için gerekli olan oksijen ve besinleri sağlar, ancak bağ dokusundaki yetersiz kan dolaşımı iyileştirme süresini uzatır. Bağ yırtılmaları genellikle üçe ayrılır:
Birinci Derece (Hafif) Bağ Yırtığı: Bağda çok küçük bir hasar veya liflerin hafif gerilmesi vardır. Hafif bir ağrı ve hafif bir şişlik olur, ancak vücutta herhangi bir fonksiyon kaybı olmaz.
İkinci Derece Bağ Yırtığı: Yaralanan bağın iyileşmesi ve eklemelerin eski hareket kabiliyetine kavuşması için çeşitli aşamalardan geçmesi gerekir. Rehabilitasyon süreci yırtığın derecelerine, yaralanan bağın bulunduğu bölgeye ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Üçücü Derece Bağ Yırtığı: Burada bağ tam kopmuştur. Doktor görüşüne göre cerrahi müdehale gerekebilir. Ardında rehabilitasyon süreci başlar.
Genel bağ yırtığı rehabilitasyonunda; akut dönemde, istirahat ve ödem azaltmaya yönelik uygulamalar yapılır.
Dinlenme : İlk birkaç gün kesinlikle istirahat istenir.
Soğuk Uygulama (Buz Tedavisi): Şişlik ve ağrıyı azaltmak için uygulanabilir.
Kompress (Sıkı Bandaj) uygulanabilir.
Elevasyon (Yüksek Tutma) uygulanmalıdır.
İkinci aşama subakut dediğimiz dönemdir. Hafif egzersizler, ekleme hareket kazandırmak için uygulanır. Düşük yoğunluklu egzersizler yani dirençsiz egzersizler tercih edilir. Tabi burada hasta seçimi, hastanın genel durumu son derece önemlidir.
Üçüncü aşama, günlük yaşama geri dönüşe geçiş süresidir. Kas güçlendirme egzersizleri, dirençli egzersizler, denge ve propriyosepsiyon (özduyum) egzersizleri uygulanır.
Dördüncü evre ise, ileri dönem rehabilitasyon sürecini ifade eder ve fonksiyonel egzersizler, spora özel egzersizler, yüksek yoğunluklu egzersizler bu bölümde yer alır. Her sey normal süreçte ilerler ise ardından normal hayata dönüş sağlanır. Bu süreçte öğrenilen egzersizler, birden kesilmez, kademeli olarak , uzman görüşünde değerlendirilip yavaş yavaş kesilir. O nedenle beraber çalıştığınız ekip ve görüşleri sizler için oldukça önemlidir.
Dr. Fzt. Özden CERTEL
