Aramızdan ayrılışının 99. yılında Sevgili Zübeyde Annemizi saygı, rahmet ve minnetle anıyorum. Yetiştirdiği evladı bütün dünyanın saygı ve hayranlık duyduğu Gazi Mustafa Kemal Atatürk. Türk ulusunun hayat bulduğu Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu. Ulu önderimiz.
Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın aramızdan ayrılışının 99. yılı. Yetiştirdiği evladının annesi olması bizler için Türkiye Cumhuriyeti’nin büyük annesi olmasından kişisel olarak çok büyük bir gurur duyuyorum. Tertemiz geçmişinde çektiği acılara karşın sevgi dolu yüreğiyle geride bıraktıklarıyla övgüleri çoktan hak eden bir büyük anne. İnançlı bir Müslüman.
ZÜBEYDE HANIM.
Doğum yeri Selanik / 1857 .
Ölüm yeri İzmir/ 14 Ocak 1923.
Anne Adı :Ayşe. Baba Adı: Feyzullah.
***
Atatürk’üm..
Askeri bir dahi, Başkomutan. Muhteşem bir başöğretmen. Hayranlık duyduğumuz, aydınlanmacı büyük bir devrimci.Yokluklar içindeki savaşlardan zaferle çıkılan Türkiye Cumhuriyetinde 15 yılda 45 fabrika açan çağının en büyük ekonomisti. Ders kitaplarımızı Türk alfabesi ile yazan kalemi kuvvetli bir yazar. Makinelerden yoksun olan, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde anayurdu demir ağlarla örenlerin baş mühendisi. Uçak fabrikası kurup , Avrupa’ya uçak satan müthiş girişimci.
Elimde Atatürk’ün Soy Kütüğü ( 252 sayfa ) isimli bir kitap var. İmzalı. Yazarı Mehmet Ali ÖZ. Yazar bu kitapla yetinmeyip , Osmanlı arşivlerinde yıllarca çalışıp binlerce belgenin arasından Mustafa Kemal Atatürk’ün ailesine ve hayatına ilişkin belgelerle yeniden büyük bir hazırlık yaparak genişletilmiş yeni bir kitap yazdı.
İkinci kitabının adı ATATÜRK ve AİLESİ (540 sayfa). Osmanlı arşivlerinden tespit edilen Orijinal belgelere dayanılarak yazılmış.
Yazar Mehmet Ali ÖZ’ün Osmanlı arşiv belgelerine dayanarak yazdığı bu iki kitap başucu kaynak kitabımız niteliğinde.
Geçmişimizin parlak zaferlerini kazanan , Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Atatürk ve ailesi hakkında önemli belgelerle yazılan ATATÜRK ve AİLESİ kitabı tüm okullarımızda kaynak ders kitabı olarak okutulur.. Eğitimci olarak bu dileğimi buraya not edeyim..
Yazar Mehmet Ali ÖZ ‘ün kitabından alıntı aldığım bu belgeler Zübeyde Hanımın yaşamındaki hayırseverliği ve insanlığının muhteşem kanıtlarıdır. Ulu orta , cahilce konuşan kendini bilmezlere ibret olsun.
***
Mustafa Kemâl Atatürk’ün Annesi Zübeyde Hanımefendi’nin Vasıyetnâmesi
Gâzi Mustafa Kemâl Atatürk ve Annesi Zübeyde Hanımefendi’ye ait iki adet ayrı vasiyetnâme bulunuyor. Bunlardan birisi Mustafa Kemâl Atatürk’ün kendisinin bizzat hazırladığı 5 Eylül 1938 tarihinde kendisi tarafından yazılan 6 Eylül 1938 tarihinde Beyoğlu (İstanbul) 6. Noteri’ne teslim edilen vasiyetnamedir. Atatürk’ün bu vasiyeti, 10 Kasım 1938 tarihinde vefatının ardından 28 Kasım 1938 pazartesi günü Ankara 3. Sulh Hâkimliği tarafından açılmıştır. Bir diğer vasiyetname Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın Rumi 25 Kanunusani 1338 Miladi 25 Şubat 1922 tarihli vasiyetnamesidir. Bu vasiyetnamelerin muhteviyatında özellikle ailenin fertlerinin kimler olduğu hakkında verilen isimlerden bilgi sahibi olunmaktadır.
Bin Üçyüz Kırk sene-i Hicrisi Rebi’ülevvelinin Yirmiyedinci Pazarertesi gününe müsadif 1337 seney-i maliyesi Teşrinisaninin Yirmisekizinci günü Daruş-şafaka’da Ankara Hükümeti Büyük Millet Meclisi Reisi ve Anadolu Kuvayı Milliye Başkumandanı Gazi Mustafa Kemâl Paşa Hazretlerinin valideleri Zübeyde ve Halaları Emine Hanımlarla Cemiyeti Tedrisiye-i İslâmiye Müdüri Cemil ve Daruş-şafaka Müdüri Ali Kâmi ve Hariciye Nezareti Selanik Şehbenderhanesi Memurlarından Cemal Beyler hazır oldukları halde mümaileyha Zübeyde Hanımefendi her sene Ramazan-ı şerifte Kadir Gecesinde Darüşşafaka Talebesi tarafından hatmi Kur’an-ı Şerif icrasıyla ecru mesrubâtı olan Peygamberimiz Efendimiz Hazretlerinin (s.a.v.) Mübarek ruhu saadetlerine saniyen Ehl-i Beyti Risaletpenahi ve enbiyayı ı’zam ve çariyarı Güzin ve evliyayı vasılıyn hazeratıyla bilcümle mü’min ve Mü’minân ve şühedâyı muvahhıdiyn ervah-ı tayyibelerine ve ezcümle mümaileyha Zübeyde Hanım Efendi’nin pederleri Feyzullah Efendi ve valideleri Ayşe Hanım ve zevci evvelileri Ali ve zevci muahharları Ragıb ve biraderleri Hüseyin Efendilerle teyzeleri Fatma, büyük valideleri Emetullah, anneanneleri Emine, kayınvalideleri Ayşe, görümceleri Hatice, ve kerimeleri İsmet ve Naciye, kerimey-i maneviyeleri Rabia Hanımlarla sağıyr mahdumları Ömer, ve Ahmet’in ruhlarına ithaf olunmak şartıyla hasbeten lillah Yirmibin kuruş evrakı nakdiyeyi malından bittefrik teberru ve meblağı mezbur Cemiyeti Tedrisiyeyi İslâmiye İdaresi marifetiyle usulü dairesinde tenmiye olunarak hâsıl olacak galesinden de talebeye bir def’a mevsim meyvelerinden biri tevzi edilmek hususatı kararlaştırılarak işbu vakfın tevliyetini Daruşşafaka’da her kim müdür bulunursa der’uhte eylemesini beyan ve salifüzzikr Yirmibin kuruş evrakı nakdiyeyi Cemiyeti Tedrisiye-i İslâmiyenin bir kıt’a makbuzu mukabilinde tamamen itâ eyledikleri ve el yevm Daruşşafaka Müdüri bulunan Ali Kâmi Bey dâhi şartı mezkur vechile tevliyeti mezkureyi kabul eylemiş olmasıyla cereyanı hal Cemiyeti Tedrisiyei İslâmiye ve daruşşafaka Vakıf defterlerine aynen tesbit ve kayıt ve bilrıza imza olunduğunu mübeyyin işbu ilmühaber mümaileyha Zübeyde Hanımefendi Hazretlerine ita olundu. Yirmiyedi Rebi’ülevvel 1430 ve Yirmisekiz Teşrin-i sani 1337.
Gâzi Mustafa Kemâl Paşa Hazretlerinin Valideleri Zübeyde
(Mühür)
Darüşşafaka Müdüri Ali Kâmi (Mühür)
Şuhudu’lhâl
Hariciye Nezareti Selanik Başşehbender Hanesi Memurlarından Cemal (İmza)
Cemiyeti Tedrisiyei İslâmiye Müdüri Cemil (İmza)
Birinci sayfa arkasında: Defteri mahsusuna kaydolunarak diğer senâdta ve hüccetler meyanında kasada hıfzolunmak üzere muhasebeye. 21 Kânunuevvel 1337.
Kayıt No: 134
İşbu terceme aslına uygundur.
İsmail Sezginman / Av. N. Yüksel Ertuğrul 4 Ocak 1968
Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın 28 Ekim 1921’de Daruş-Şafaka’ya yaptığı 20. 000 kuruşluk yaptığı bağışın (yardım) nasıl kullanılacağıyla ilgili taleplerinden biri de her sene Ramazan Ayının Kadir Gecesi’nde Daruş-şafaka öğrencileri tarafından Kur’an-ı Kerim hatmedilmesiyle sevaplarının bazı kişilerin ruhlarına bağışlanmasıydı.
Vasiyetnameye göre bu kişilerin isimleri şöyle: Zübeyde Hanım Efendi’nin pederleri Feyzullah Efendi ve Zübeyde Hanım Efendi’nin valideleri Ayşe Hanım ve Zübeyde Hanım Efendi’nin zevci evvelîleri Ali (Ali Rıza Efendi) ve Zübeyde Hanım Efendi’nin zevci muahharları Ragıb ve Zübeyde Hanım Efendi’nin biraderleri Hüseyin Efendiler ve Zübeyde Hanım Efendi’nin teyzeleri Fatma ve Zübeyde Hanım Efendi’nin büyük valideleri Emetullah, ve Zübeyde Hanım Efendi’nin anneanneleri Emine, ve Zübeyde Hanım Efendi’nin kayınvalideleri Ayşe ve Zübeyde Hanım Efendi’nin görümceleri Hatice, ve Zübeyde Hanım Efendi’nin kerimeleri İsmet ve Zübeyde Hanım Efendi’nin kerimeleri Naciye, ve Zübeyde Hanım Efendi’nin kerime-yi maneviyeleri ve Zübeyde Hanım Efendi’nin sağıyr mahdumları Ahmet’in Ruhlarına ithaf olunmak şartıyla.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Annesi Zübeyde Hanımefendinin Darüşşafaka’ya yaptığı bağış belgesi- Vasiyetnamesi- Miladi ( 28 Ekim 1921 ) – ( Hicri 27 Rebiülevvel 1340 tarihli.)
Not : Yazar Mehmet Ali ÖZ’ün , ATATÜRK ‘ÜN AİLESİ kitabından alıntılarla yazımın ikinci bölümünde Babası Ali Rıza Efendi ve çocukları ile ilgili bilgi ve belgeleri siz okurlarımla paylaşacağım. Esen kalın.
