Türkiye Devleti’nin özgürlüğüne son veren, Türkiye halkının hayatını, namusunu, şerefini yok eden, Türkiye’nin idam kararını ayağa kalkarak ve eğilerek kabul etmek istidadında kim olabilirdi?
Esefle söyleyeyim ki, bu milletin Hükümdar diye, Sultan diye, Padişah diye, Halife diye başında bulundurduğu Vahdettin…
Vahdettin bu alçakçasına hareketi ile yalnız kendisine yakışan bir tutumu kabul etmiş olmaktan başka şey yapmış olmadı.
Vahdettin bu hareketi ile kendini öldürdü ve temsil ettiği iç yüzünü kolaylıkla anlayacak olgunlukta ve kabiliyette idi. Millet, hiçbir vakit bu haince hareketin kurbanı olmağa razı olmazdı.
Çünkü millet bir teamül olarak başında bulunanın, hareketinin iç yüzünü kolaylıkla anlayacak olgunlukta ve kabiliyette idi. Millet tarihin açıkladığı, yüzyıllardan beri uğradığı felaketlerin sebeplerini bir anda görebilecek duyarlıkta ve uyanıklıkta idi.
Millet, şahışların, saltanat hırsı, yayılma hırsından başlayarak, menfaatlerini, rahatlarını sağlamak, sefihlik ve rezilliklerini genişletmek, israfları gibi hasis maksatları için vasıta ve kuvvet olmak yüzünden kendi benliğini unutacak mertebede geçirdiği gafletlerin elim sonuçlarından derhal kendisini kurtarabilecek bir olgunluğa erişmiş bulunuyordu:Artık milletin en akla yatan ve meşru ve en insani yetkilerini kullanmak zamanının geldiğine kimsenin tereddütü kalmamıştı.
Cihan tarihinde bir Cengiz, bir Selçuk, bir Osmanlı devletini kuran, bunların hepsini türlü olaylarla deneyen Türk Milleti bu defa doğrudan doğruya kendi adı ile bir devlet kurarak bütün felaketlerin karşısında, yaradılışındaki kabiliyet ve kudretle yerini aldı.
Millet mukadderatını doğrudan doğruya eline aldı ve milli saltanat ve egemenliği bir şahışta değil, bütün fertleri tarafından seçilen vekillerinden kurulmuş yüksek bir Meclis’te temsil etti. İşte o meclis, yüksek Meclisinizdir; Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir. Milletin saltanat ve egemenlik makamı, yalnız ve ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir. Bu egemenlik makamının hükümet ine Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti derler. Bundan başka bir hükümet heyeti yoktur ve olamaz.(devam edecek)
