Amora kelimesi, Romanes dilinde bizim, Mahalla kelimesi de çağrıştırdığı üzere mahalle anlamına gelmektedir. Her iki kelimeyi bir araya getirmek için, çok daha doğrusu yaşadığımız yerlerde Roman vatandaşlarımızın çoğunluğu oluşturduğu mahallelere kent bilinci gözüyle bakabilmek ve buralarda hiçbir ayrım gözetmeden yaşamak için illa Roman olmak gerekmiyor.
Bu ve buna benzer düşüncelerimle ben de en önce: Amora Mahalla! (Bizim Mahalle) diyorum. Ve ardından geçtiğimiz aylarda gerçekleştirdiğimiz röportajla Romanların dünyasına bizleri ortak eden Roman Hafıza Çalışma Derneği’nin (Romani Godi) birkaç gün önce yayınlamış olduğu “Birinci Saha Ziyaret Raporu”ndan bahsetmek istiyorum.
Romani Godi, Marmara ve Ege bölgelerimizde yer alan Roman vatandaşlarımızın yaşadığı on iki mahalleyi ziyaret etti. Bu ziyaretler sonunda, Roman mahallerine dair genel özet çizildi. Sorunların tespit edilerek çözüm önerilerine de yer verilen raporda Balıkesir’in Bandırma ilçesine bağlı Çınarlı Mahallesi de yer alıyor.
Romani Godi’nin geçtiğimiz 2022 yılının temmuz ayında yapmış olduğu bu ziyarette, göze çarpan önemli konular var. Çınarlı Mahallesi’nin yaşayan Roman sayısı yaklaşık olarak 2 bin. Roman olduğu bunu beyan etmeyenlerin varlığı da söz konusu. Bu mahalleye Romanların ne zaman yerleştiği bilgisine ulaşılmıyor. Aynı şekilde hane sayısı, ana dili konuşma, dönemsel göç bölgeleri hakkında da bilgi yok.
Roman vatandaşlarımızın icra ettiği meslekler ise şunlar; müzisyenlik, kalaycılık, süpürgecilik, belediye işçiliği ve az sayıda esnaflık. Müzisyenler de kendilerini ‘’Bulgar Muhaciri’’ olarak tanımlamaktadır.
Bandırma’nın eski yerleşim merkezlerinden biri olan Çınarlı’nın, son yıllarda ilçenin genişlemesi ve kentleşmesiyle birlikte daha az gelişmiş olarak bırakıldığı da raporda yer alan önemli bir tespit. Kentsel dönüşümle yapısı değişen mahalle, özgün yapısını kaybetmektedir. Ve göçler de artmaktadır. Madde bağımlılığının artması da göçü tetikleyen başlıca nedenler arasında yer alıyor.
Sadece Çınarlı’yı değil ülkemizi oldukça yakından ilgilendiren madde bağımlılığı, beraberinde güvenlik sorununu getirmektedir. Kentsel dönüşümün yaşandığı Çınarlı’da metruk binalarda bulunmaktadır. Bu durumda madde bağımlıları için bir alan oluştururken, mahalle sakinleri için güvenlik sorunudur.
Kentsel dönüşümle birlikte Çınarlı’da yaşayan Roman vatandaşlarımız ilçe dışına göç etmektedir. Mahallede kalanlar için de ilçenin diğer mahallelerinde olduğu gibi park, yeşil alan, çocuklar için oyun alanları bulunmamaktadır.
Çınarlı’yı eğitim ve sağlık konularıyla ele alırsak şunları dile getirebiliriz; okula devam oranı giderek düşmektedir. Bölgede az da olsa üniversite eğitimine ulaşan ve devam edenler var. Harabeye dönüştüğü için yıkılan evlerin ardından oluşan boş alanlara çöp, inşaat atığı ve farklı atıkların atıldığı gözlenmiştir. Yığınlar oluşturan çöpler de Çınarlı halkının sağlığını tehdit etmektedir. Söz konusu olan alanların kene, bit vb. benzeri salgın hastalık riski oluşturduğu söylenmektedir.
İlgili raporun tamamına ulaşmak isteyenler için:
https://romanigodi.org/romani-godi-birinci-saha-ziyaretleri-raporu-yayinda/
