Günümüzde tahta bir atın simgelediği Truva’nın, dolayısıyla Aeneas’ın hikâyesi yaklaşık olarak 3200 yıl gerilerden gelmektedir. Yaşadığı dönemde, Dünya’nın En Güzel Kadını sayılan Helen’in, Yunanistan’dan Truva’ya kaçırılması sonucunda tarumar edilen Truva’dan, Aeneas’ın baş döndüren öyküsü kalır günümüze.
Bu büyük savaştan binlerce yıl sonra, Roma’nın ilk imparatoru Augustus döneminde yaşamış olan büyük şair Vergilius, İmparatorluğun Destanı olarak da kabul edilen, Aeneas’ı milattan önce 29 yılında yazmaya başlar ve on yılda bitirir. Amacı, Roma soyuna bir köken vermektir aslında.
Vergilius’un anlatısına göre, tanrılar tarafından bu kahramana verilen görev, Truva soyunu devam ettirebileceği topraklarda yeni bir Truva kurmaktır.
Bu amaçla Aeneas, babası, oğlu ve savaş artığı askerleriyle Kazdağı’nın eteklerindeki Antandros’a gelir.
O dönemde Antandros’un iki limanı ve iki tersanesi vardır. Gemilerin hammaddesi olan kereste Kazdağı’ndan sağlanmaktadır. Aeneas, burada yirmi adet gemi inşa eder ve bahar aylarında, beraberindekilerle birlikte yeni vatanını bulmak üzere denize açılır.
Enez (Ainos)
Aeneas, ilk olarak Trakya kıyılarında karaya çıkar. Meriç Nehri’nin denize döküldüğü Enez’in limanına demirler gemilerini. O çağlarda adı Ainos olan Enez bereketli topraklara sahip küçük bir yerleşim yeridir. Halkın geçim kaynakları tarım ve balıkçılıktır. Bu uğraşıları günümüzde de devam etmektedir.
Selanik ve Naousa
Aeneas ve adamları, tanrılarının sesine kulak vererek yurt arayışlarını sürdürmek üzere, yeniden denize açılırlar; günümüzde Unesco Dünya Mirası listesine girmiş olan Selanik’e ve ardından Paros Adası’nın en baştan çıkarıcı yeri olan Naousa Köyü’ne ulaşırlar. Bugün, beyaz badanalı, iki katlı evlerin arasında, mavi iskemleli şirin mi şirin kafeleriyle, taş döşeli sokaklarıyla ve begonvilleriyle, tarihi kalıntılarıyla bu köy turistleri cezp etmektedir.
Mykonos
Aeneas ve adamları yurt arayışını sürdürmek üzere Apollon Tapınağı’nın bulunduğu, Mykonos Takım Adaları’nın küçük bir adacığı olan Delos’a ulaşırlar. Tapınakta dua eden Aeneas, Apollon’a nereyi yurt edinmeleri gerektiğini sorar. Kulağına gelen ses, şöyle konuşur : “Cesur Dardanos soyu ! Atalarınızın kökeninden öte, sizi ilk sırtında taşıyan toprak alacak bir tek, verimli bağrına yine. Arayın bu eski anatoprağı ! Aeneas’ın evi orada egemen olacak bütün dünyaya, sonra çocuklarının çocukları ve onlardan doğacak çocuklar da !” Küçük ve verimsiz olan bu ada, antikçağın önemli bir limanıdır. Apollon Tapınağı, Dionysos Mabedi, Kutsal Göl ve Aslanlar Terası, antik tiyatrosuyla turizm açısından günümüzde ilgi odağıdır.
Girit
Aeneas’ın babası Anchises tapınaktaki sesi, kendince şöyle yorumlar:
“Soyumuzun babası Teucer Girit’ten geldi, orada da tıpkı Truvaa’nın önemli dağı gibi adayı çaprazlama kaplayan sıradağların adı İda Dağı’dır”
Bu yorumdan sonra, göçmenler yola koyulur ve üçüncü gün Girit’e varırlar.
Aeneas ve beraberindekiler yeni evler inşa etmeye başlar; göçmenlerle yerliler evlenirler, topraklar paylaşılır, kanunlar oluşturulmaya başlar. Yeni kentin adı Pergama koyulur. Fakat yeni bir felaket ortaya çıkar, çok sıcak bir yaz tarlaları yakıp kavurur, bitkiler kurur ve insanlar ölmeye başlar.
Anlarlar ki yeni vatanları burası da değildir. Aeneas’ın rüyasına giren Apollon gitmeleri gereken toprakları açıklar. Truvalılar’ın bir diğer atası Dardanos’dur ve o Hesperia’dan yani batı’dan (İtalya) Truva’ya gelmiştir. Anchises bunun doğru olduğunu söyler. Az sayıda Truvalı’yı Girit’te bırakarak, anayurtlarını bulmak umuduyla İtalya’ya doğru yola çıkarlar.
Zakintos
Girit’ten yelken açıp zorlu geçen bir yolculuğun sonunda, birbirine yakın ufak kara parçalarını, Strophade isimli adaları görürler. Zakynthos adasının güney-güneydoğusunun yanı başında bulunan bu adalarda, Harpyalar isimli bir topluluk yaşamaktadır. Masum bakire yüzü olan bu kuş vücutlu bu yaratıklara, sert tüyleri yüzünden kılıç, ok, mızrak işlemiyordu. Harpyalar’dan, ismi Celano olanı yüksek bir kayaya konarak onlara lânet okudu ve gitmeleri gereken ülkenin adını verdi: Hesperya (İtalya). Truvalılar konuşanın Harpya kılığına girmiş bir tanrıça mı yoksa yaratık mı olduğu tartışmasına düştüler. Sonra gemilerine binip yola koyuldular. Harpyalar’ın hüküm sürdüğü Strophade adalarını ve Zakintos’u terk ettiler.
Bugün, sahilleri Caretta Caretta kaplumbağalarının yumurtalarını bıraktığı üreme yerleri, turkuaz renkli suları ve etrafı yüksek kayalıklarla çevrili Navagio Plajı’yla ünlü, dünyanın sayılı turizm beldelerinden biridir.
Aktio Konitsa – Ksamil – Himare
Zakintos’dan kuzeye doğru, Aktıo Vonitsa, Ksamil, Himare güzergâhında yol alırlar. Küçük bir yerleşim yeri olan Aktio’ya ulaştıklarında, mevsim sonbahardır. Kışı burada geçirip, baharla birlikte yeniden yola koyulurlar. Arnavutluk’un güneyinde, dört küçük adadan oluşan Ksamil’i geçip, zeytin ve portakal bahçeleri arasındaki Himare’den İtalya’ya doğru yol alırlar.
Castro
Aeneas, İtalya’nın en güney ucundaki Castro’da , ilk işi olarak Athena Tapınağı’na gider ve menzile biraz daha yaklaştığı için tanrılara kurban keser. Burada fazla oyalanmaz.
Aci Kastello- Katanya-Trapani ve Erice
İyonya Denizi’ndeki Sicilya Adası’nda irili ufaklı limanlara uğrayan Aenas, buralarda da fazla oyalanmadan gemilerinin rotasını menziline doğru çevirir ama kapıldıkları fırtına onları Kuzey Afrika’daki Kartaca’ya sürükler.
Kartaca
Burada, yerel Kraliçe Dido ile evlenen Aeneas mutlu bir yaşam sürerken, tanrılar rüyasına girerek ona İtalya‘da yeni bir Truva kurma görevini hatırlatır ve orada doğacak torunlarının bütün dünyaya hakim olacağını kendisine bildirir. İstemeyerek yola çıkar Aeneas. Onun yokluğuna dayanamayan Dido intihar eder.
Pozzuoli- Gaeta-Pormezia- Ostia
Aeneas’ın rotası üzerinde olan Pozzuoli güney İtalya’da, Napoli Körfezi’nde yer alan önemli bir limandır. Bağlık bahçelik ovalarıyla, günümüzde önemli bir turizm merkezidir.
Napoli’nin hemen güneybatısında yer alan Gaete’da da, kendi adıyla anılan körfezde yer alır.
Pomezia, Roma’nın güneyin önemli bir liman kentidir. Deniz kıyısında antik Lavinium şehrinin kalıntıları bulunmaktadır.
Ostia, antik limanının yakınında, önemli bir arkeolojik alan olan büyük bir semttir. Günümüzde birçok Romalı’nın tatilini geçirdiği önemli merkezdir.
Roma
Orta İtalya’da karaya ulaşan Aeneas, Tiber Nehri kıyılarında koloniler kurar. Yöre kralı Latinus’un kızıyla evlenir. Roma yakınlarında kurduğu Lavinium kentinin adı bir süre Alba Longa adıyla anılır. Daha sonraları ise kentin adı Roma olur. Truva’dan getirilen Paladium heykeli, Roma’nın meydanına dikilir.
Hektor’dan sonra en büyük kahraman olarak anılan Anadolu’nun güçlü prensi Aeneas, Roma’nın Milli kahramanı ve Roma İmparatoru Augustus’un atası olarak anılır. Torunları Remus ve Romulus Roma İmparatorluğunu kurar.
Günümüzde Antandros ve Basın Çalıştayı
Yakın geçmişte İtalya ortaklı geçekleştirilen, Anadolu-Avrupa Mitolojik Tarihsel Birlikteliği projesine göre : Antandros’ta yapılacak antik gemilerle, Roma İmparatorluğu’nun efsanevi ismi Aeneas’ın, binlerce yıl önce izlediği güzergâhtan yeniden İtalya’ya götürülmesi için çalışmalar sürdürülmüştü. Bu bağlamda, 4-7 Mayıs 2017 tarihlerinde, rota kapsamında yer alan Yunanistan, İtalya, Arnavutluk ve Tunus’tan yirmi bir belediye ve Edremit Belediyesi’nin katılımıyla, Edremit’te Aeneas Rotası Çalıştayı yapılır. Çalıştay’da, iki antik gemi ile gerçekleştirilecek rotada, uğranılacak limanlarda efsanelerine göre canlandırılacak etkinlikler görüşülmüştü.
Çalıştay’da yer alanların unvanları şöyleydi :
İtalya’nın Ankara Büyükelçiliği Kültür Ataşesi: Emilio Sessa, Yunanistan’ın İzmir Başkonsolosu: Argyro Papaolıa, İtalya’nın İzmir Konsolosu: Luigi İannuzzi, Ankara’nın Tunus Büyükelçiliği Elçi veMüsteşarı: Ali Cherif , Yunanistan Ankara Büyükelçiliği Başkâtibi: Asterios C. Tsiorvas, Yunanistan Ankara Büyükelçiliği Birinci Müşaviri: Symeon Tegos,TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı: Baki Alkaçar ve Tanıtma Genel Müdür Yardımcısı: Ahmet Onur Ak, TC Başbakanlık TİKA Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı Başkanlığı: Dr. Mehmet Yılmaz (Dış İlişkiler ve Ortaklıklar Dairesi Başkanlığı), Başbakanlık Tanıtma Fonu Genel Sekreteri: Saim İlçioğlu.
Bu büyük girişim bir türlü gerçeğe dönüştürülemedi.
