Dünya Veteriner Hekimleri Birliği (WVA) ile Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nün (OIE) girişimleri sonucunda her yıl Nisan ayının son cumartesi günü, Dünya Veteriner Hekimler Günü olarak kutlanmaktadır.
Veteriner Hekimler; yeryüzünde yaşayan tüm hayvan türlerinin (evcil hayvanlar, çiftlik hayvanları, av ve yaban hayvanları, su ürünleri, egzotik hayvanlar ve nesli tehlike altındaki türler) sağlığı için önlem alan, hayvan hastalıklarına tanı koyup, tedavisi, üremesi, sağlığı, bakımı ve beslenmesi gibi konularda bilgi ve yasal yetki ile donatılmış kişilerdir.
Veteriner hekimlerin, sağlıklı gıda, sağlıklı insan ve sağlıklı toplum ile çevre sağlığı, biyotıp ve biyogüvenlik gibi alanlardaki çalışmalarına ve tüm Dünyada yaşanan Covid-19 salgını sürecinde; zoonozlarla (hayvanlardan insanlara, insanlardan hayvanlara geçen hastalıklar) mücadelede üstlendikleri görevlere bakıldığında veteriner hekimsiz bir toplum sağlığının olamayacağı aşikardır.
Bugün güvenle kırmızı ve beyaz et ve et ürünleri tüketebiliyorsanız, kahvaltınıza peynir eşlik ediyorsa, günlük protein gereksiniminizin bir kısmını yumurtadan karşılıyorsanız, balık olmazsa olmazım diyorsanız, sağlığımın sırrı yoğurt, kefir ve ayran diyorsanız, sizin için bal şifa kaynağıysa, yani güvenli hayvansal gıda tüketebiliyorsanız, sahnenin görünen yüzünün ardında biz veteriner hekimlerin özverili çalışmaları mevcuttur. Çiftlikten çatala kadar ki her aşamada görev yapıyoruz.
Koruyucu hekimlik hizmetleri kapsamındaki tüm veteriner hekimlik faaliyetleri, hem daha ekonomik, hem de insan sağlığı ve çevre sağlığının korunmasını sağlamak adına çok daha etkindir. Çevreyi ve doğal yaşamı korumaya dair her eksiğimizin dünyada doğal dengenin bozulmasına neden olacağını unutmamamız gerektiği hususu, Covid- 19 pandemisi yaşanarak anlaşılmıştır.
Tüm dünyada sağlık meslek sınıfları hızla ve güçlü bir organizasyonla “Tek Sağlık” konsepti altında birleşirken, ülkemizin de bu konuda ilerleme kaydetmesi bugün ve gelecekte meydana gelmesi olası pandemiler ile milli ve yerli etkin mücadele etme gücüne kavuşmasını sağlayacaktır.
Ülkemizde kadim bir sağlık meslek grubundan olan veteriner hekimler; özellikle son 150 yılda tarihe mal olan hizmetlerine, başarılarına, özellikle viral ve bakteriyel salgınların kontrol ve eradikasyonlarındaki engin deneyimlerine, koruyucu hekimlik, epidemiyoloji ve karantina önlemleri konusundaki faaliyetlerine, teşhis ve aşı üretimindeki bilgi birikimlerine ve Covid-19 mücadelesinde ülkemizde virüsün izolasyonuyla başlayıp yerli aşımız TURKOVAC’ın üretimi de dahil olmak üzere her aşamasında görev alan çok sayıda bilim insanımızın veteriner hekim olmalarına rağmen, ülkemizde halen hak ettiği değeri alamayan ve özellikle son zamanlarda sağlık meslek grubuna yönelik bir kısım düzenlemelere dahil edilmeyen meslek mensuplarıdır.
Veteriner hekimler olarak sağlığa verdiğimiz bunca emek ve katkının yanı sıra ve veteriner hekimlere yönelik onlarca şiddet fiili ve bu hafta başında yaşanan son elim olayda ise halk sağlığını korumak adına kesilen hayvanların karkaslarını muayene ederken, insan tüketimi için uygun olmayan bir karkasın imhasını istemesi nedeniyle tartıştığı kişi tarafından görevi başında bıçaklanarak katledilen görev şehidi Veteriner Hekim Volkan LALE olayı ortada iken, ulusal ve uluslararası kabullerde sağlık sınıfında olmasına rağmen, sağlıkta şiddet yasasında halen veteriner hekimlere yer verilmemesi tarafımızca anlaşılamamış ve meslek mensuplarımızı büyük bir üzüntüye sevk etmiştir.
Ülkemizin geleceği ve gelecek nesillerimizin sağlıklı büyümesi için emek veren meslektaşlarımızın tüm bu çabalarına rağmen;
Veteriner hekimler 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre sağlık hizmetleri sınıfında yer almasına ve geçmişte bu kapsamda sağlık sınıfına tanınan tüm haklardan yararlanmasına rağmen, son yıllarda beşeri sağlık meslek grubuna verilen haklar (fiili hizmet zammı, emekli maaşlarında düzenleme, emeklilik yaşı vb.) veteriner hekimlere ve veteriner sağlık sınıfına verilmemektedir.
Sağlıkta şiddet yasası kapsamına veteriner hekimler alınmamıştır.
Fiziki altyapıdan ve eğitim kalitesinden yoksun çok sayıda plansız (Bir ilde iki veteriner fakültesi gibi) Veteriner Fakültesi açılmış ve açılmaya devam etmektedir,
Tarım ve Orman Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Belediyelerde veteriner hekim istihdamı yeterince yapılmamaktadır.
Yukarıda izah etmeye çalıştığımız gerçekler ve gerekçeler ışığında Balıkesir Veteriner Hekimleri Odası olarak önerilerimiz;
Dünyanın bundan sonra zoonoz karakterli salgınlar ile daha çok uğraşacağı düşünüldüğünde, Veteriner Fakültelerinin fiziki ve eğitim altyapıları güçlendirilerek müfredatına Milli Savunma amaçlı biyogüvenlik, biyolojik mücadele konularının da yer aldığı dersler konulmalı, ARGE ve bilimsel çalışmalara daha fazla yatırım yapılmalı ve stratejik konumları itibariyle Veteriner Kontrol Araştırma Enstitüleri her yönü ile güçlendirilmeli,
Yeni Veteriner Fakülteleri açılmamalı, mevcut fakülte sayıları azaltılmalı veya coğrafi olarak uygun olanlar arasında birleştirmeler yapılmalı, ÖSYM sınavlarında Veteriner Fakültelerine giriş için taban puan oluşturulmalı,
Tek Sağlık kapsamında Tek Sağlık Yasası çıkarılarak yasal ve yapısal düzenlemelere bir an önce başlanmalı, Sağlık Bakanlığı bünyesinde taşra yapılanmasını da içeren Veteriner Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü ihdas edilmeli,
Daha etkin Veteriner Hekimlik hizmetleri için Tarım ve Orman Bakanlığı’nda merkezden taşraya emir komuta zinciri olan bir Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü kurulmalıdır.
Tüm meslektaşlarımın Dünya Veteriner Hekimler Gününü kutlarım.
Hüdayi TANRIKULU
Balıkesir Veteriner Hekimler Odası Başkanı
