Türklerde İslamiyet’ten önce töreye bağlılık esastı. Töre anayasa hükmünde idi. Töre yazısız durumdaydı. Ayrıca devlet yönetiminde boy beylerinin toplanması ile oluşan kurultay etkili idi. Bu da bizlere demokrasinin Türklerde çok eskiye gittiğini gösterir.
İslamiyet’in kabul edilmesi ile devlet yönetimine din etkili olmaya başlayınca töre yanında şeri uygulamalarda başladı. Kurultay ise kalktı ve devlet monarşik bir yapıya büründü. Yıllar içinde şeri uygulamalar genişlerken töre gittikçe zayıflatıldı.
Osmanlı kuruluşunda töreye bağlı bir yapıda iken 1517 yılında halifeliği alması ile dini yapıya bürünmeye ve şeri yapıyı güçlendirip töreyi zayıflatmaya başladı. Skolastik döneme giren Osmanlı sürekli zayıflamaya ve zaman içinde toprak kaybetmeye başladı.
19.y.y. içinde yeni düzenlemeler yaptı. Tanzimatla halkın can ve mal güvenliği sağlanmaya çalışıldı. Genç Osmanlıların çalışmaları ile 1876 yılında 1.Meşrutiyet ilan edildi ve ilk anayasa kabul edildi. Seçimler yapılarak meclis oluşturuldu. Artık kanunları meclis çıkaracak ve padişah onaylayacaktı. Fakat bu uzun sürmedi.2.Abdülhamit meclisi kapatarak Teşkilatı Esasiye’yi rafa kaldırdı. Yani anayasayı uygulamadan kaldırdı. Devleti tekrar monarşik idareye döndürdü. Türk tarihinde ilk anayasayı ilga eden 2.Abdülhamit’tir.
Jön Türklerin çalışmaları ile 1908 yılında tekrar 2.Meşrutiyet ilan edildi ve raftaki Kanuni Esasi yürürlüğe girdi. Bu ikinci anayasamızdır. Osmanlı İmparatorluğu 1920 yılına kadar bu anayasayı kullanmıştır. Bu anayasa ile 1. Dünya Savaşına girmiş ve savaşı meclis ve hükümet yönetmiştir. Kanunları meclis çıkarmıştır.
1920 yılında meclis İngiltere tarafından dağıtılıp İstanbul işgal edilince yeni meclis Ankara’da açılmıştır. Bu meclis adını Büyük Millet Meclisi koymuştur. TBMM Kurtuluş savaşını yürüten meclistir. Gazi meclistir.
TBMM 1921 yılında kendisine olağanüstü bir anayasa kabul etmiştir. Bu anayasaya 1921 Anayasası denir. Bu anayasa ile Kurtuluş Savaşını yönetmiş ve zafer kazanmıştır. Bu anayasa ile Lozan anlaşması imzalanmış ve 1923 yılında Cumhuriyet ilan edilmiştir.
Cumhuriyetin ilanından sonra olağan duruma dönmek için 1924 yılında yeni bir anayasa kabul edilmiştir. Bu anayasamız ise 1924 Anayasası diye bilinir.
Bu anayasa ile devrimler yapılmış ve ülkenin yönü aydınlanmaya çevrilmiştir. Bu anayasa ile ekonomik atılımlar kültürel devrimler yapılmıştır. Yine bu anayasa ile 2. Dünya Savaşına girilmemiştir.
1945 yılında ülkemiz çok partili döneme girmiştir. 1950 yılında seçimlerle Türk tarihinde ilk defa iktidar değişikliği olmuş ve seçimi kazanan parti hükümeti kurmuştur. Bu partinin otokratik bir yapıya bürünmesi ise ülkede sıkıntılara neden olmuştur.
27 Mayıs 1960 tarihinde askerler hükümeti görevden almış ve yeni bir dönem başlamıştır.
Ülkenin daha rahatlaması için 9 Temmuz 1961 tarihinde yeni bir anayasa kabul edilmiştir.
Bu anayasaya ise 1961 Anayasası denir. Bu anayasa en demokratik anayasamızdır. Bu anayasanın kabul edilmesinden sonra bir bayram olarak kutlanması düşünülmüş ve 3 Nisan 1963 tarihinde Hürriyet ve Anayasa Bayramı olarak kutlanmasına karar verilmiştir.
Yazı Sona Erdi!
Yüklenemedi, lütfen tekrar deneyiniz.
